Tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực, hướng tới tăng trưởng kinh tế 2 con số

Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn - Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre phát biểu tại phiên thảo luận Tổ về kinh tế - xã hội.

Điều này thể hiện sự điều hành nhạy bén, chủ động của Chính phủ và chính quyền địa phương các cấp thực hiện tốt Kết luận số 123-KL/TW của Trung ương trong bối cảnh cả nước còn khó khăn và tình hình kinh tế, chính trị của thế giới khó đoán định và thay đổi nhanh chóng. Với sự vào cuộc quyết liệt của các ngành, các cấp, nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội có sự bứt phá, tăng trưởng cao.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì vẫn còn tồn tại các khó khăn qua nhiều năm, đồng thời, xuất hiện các thách thức mới như: Dù tăng trưởng cao nhưng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp hơn so với cùng kỳ năm 2024; tình hình sản xuất, kinh doanh còn nhiều khó khăn, số lượng doanh nghiệp giải thể, ngừng tham gia thị trường khá cao; các biến động của thị trường thế giới, Chính phủ Hoa Kỳ áp dụng mức thuế đối ứng mới với nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam với mức thuế rất cao; nhiều dự án đầu tư công có vốn đầu tư lớn, có tác động lan tỏa nhưng tiến độ thực hiện còn rất chậm; huy động nguồn lực còn nhiều khó khăn, số dự án trong diện tháo gỡ rất lớn hơn 5.200 dự án với tổng vốn đầu tư hơn 250 tỷ USD; tăng trưởng tín dụng không cao và tỷ lệ nợ xấu tăng.

Theo đại biểu, với tiềm lực kinh tế và đầu tư hiện nay của Việt Nam, khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8% cuối năm 2025 là có cơ sở nếu Chính phủ và chính quyền các cấp thực hiện hiệu quả các giải pháp sau:

Thứ nhất, tháo gỡ khó khăn và đưa các dự án vào hoạt động: Hiện nay qua báo cáo của Chính phủ, cả nước còn 5.200 dự án đang khó khăn, cần được tháo gỡ nhanh. Nếu Chính phủ có cơ chế, chính sách phù hợp, nhân rộng cách làm thí điểm được Quốc hội cho phép áp dụng tại một số tỉnh thành cho các dự án tương tự thì sẽ khơi thông được nguồn lực hơn 250 tỷ USD, thúc đẩy ngay tăng trưởng.

Thứ hai, tập trung sắp xếp nhanh, hiệu quả đơn vị hành chính cấp tỉnh, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều động lực, mở rộng không gian phát triển cũng như tận dụng nguồn lực, thế mạnh hiện có của từng tỉnh để thúc đẩy phát triển nhanh các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế biển, các khu vực kinh tế trọng điểm; khai thác phù hợp, hiệu quả cơ sở vật chất tại từng tỉnh, không để xuống cấp, lãng phí; sớm ổn định tổ chức bộ máy và cán bộ để tập trung cho công tác, phục vụ doanh nghiệp, Nhân dân, không để khoảng trống.

Thứ ba, chính sách đặc thù, cần tiến hành đánh giá việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội cho phép 10 tỉnh, thành phố áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển kinh tế - xã hội. Qua đánh giá, nếu thấy các chính sách nào thực tế triển khai có hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực, có tác động tích cực thì nên cho phép các tỉnh, thành khác, nhất là các tỉnh, thành phố sau sáp nhập, cũng được áp dụng. 

Đối với các tỉnh, thành phố được sáp nhập vào tỉnh, thành phố đang hưởng cơ chế, chính sách đặc thù, đại biểu cũng thống nhất cao với chủ trương của Đảng, Nhà nước là cho phép áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù cho toàn bộ tỉnh mới. Đối với các tỉnh, thành còn lại, đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ lựa chọn và quyết định cho áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù mà thực tế đã chứng minh hiệu quả, nhất là trong đầu tư, giúp địa phương phát triển đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên cuối năm 2025 và tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tiếp theo.

Thứ tư, đại biểu tiếp tục kiến nghị Chính phủ quan tâm sớm thông qua đề xuất đầu tư Dự án Tuyến đường bộ ven biển kết nối các tỉnh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Dự án này với 16 dự án thành phần, qua 13 tỉnh, các tỉnh đã nhiều lần kiến nghị từ đầu nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XV đến nay nhưng vẫn chưa được thông qua đề xuất đầu tư và các thủ tục đầu tư theo Luật Đầu tư công. 

Để tiếp cận nguồn vốn vay ODA thực hiện Dự án, phải thông qua 4 giai đoạn: đề xuất đầu tư, chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án và đàm phán vay vốn, mặc dù các tỉnh trong khu vực đã tích cực chuẩn bị sớm các thủ tục nhưng đến nay gần 5 năm vẫn chưa xong thủ tục đầu tư. Đại biểu kiến nghị Chính phủ quan tâm đẩy nhanh tiến độ để tạo điều kiện phát triển hạ tầng giao thông kết nối khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là trong bối cảnh sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, giao thông cần được kết nối để tạo không gian phát triển mới.

Thứ năm, về nguồn thu ngân sách, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre đề nghị trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, đối với các doanh nghiệp nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập ở mỗi tỉnh đang hoạt động ổn định, hiệu quả, đóng góp lớn cho nguồn thu ngân sách địa phương, đề nghị Chính phủ nghiên cứu giữ ổn định mô hình tổ chức, phương thức hoạt động ở giai đoạn đầu để giúp cho đơn vị tiếp tục hoạt động ổn định, tránh gây xáo trộn không cần thiết, ảnh hưởng nguồn thu ngân sách địa phương. Cụ thể, trong 21 tỉnh, thành phía Nam có Công ty Xổ số kiến thiết, thời gian qua đã đóng góp nguồn thu chủ yếu cho ngân sách địa phương. 

Nếu máy móc nhập 2 - 3 công ty này lại với nhau tương ứng với các đơn vị hành chính cấp tỉnh thì chắc chắn sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động và giảm nguồn đóng góp cho ngân sách, nguồn đóng góp cực kỳ quan trọng của ngân sách địa phương đang dành đầu tư cho lĩnh vực y tế, giáo dục, nông thôn mới và các công trình đầu tư công cấp bách trên địa bàn. Do đó, đại biểu kiến nghị các cấp có thẩm quyền cần nghiên cứu kỹ, cân nhắc để có quyết định phù hợp, thận trọng, chắc chắn trong việc sắp xếp, sáp nhập, mục tiêu cuối cùng là hiệu quả.

Thứ sáu, về xuất khẩu, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre kiến nghị Chính phủ sớm đàm phán thành công thỏa thuận về thuế đối ứng với Chính phủ Hoa Kỳ vì đây là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam nói chung và từng tỉnh, thành nói riêng. Ở Bến Tre hiện nay xuất khẩu sang Mỹ chiếm 30% trong tổng số 2,2 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu, chủ yếu hàng nông, thủy sản và may mặc...; bảo đảm đầu tư và việc làm cho người lao động. Việc Hoa Kỳ áp các mức thuế không chỉ ảnh hưởng đến xuất khẩu mà còn tác động tiêu cực đến thu hút đầu tư, hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo việc làm của các doanh nghiệp.

Thứ bảy, về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ sớm phối hợp với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thống nhất cho ý kiến về việc các tỉnh, thành phố được phép sử dụng nguồn kinh phí từ Quỹ vắc-xin phòng chống dịch Covid-19 chưa sử dụng hết qua kết quả kiểm toán, giúp các địa phương tất toán, giải chi cho các nhiệm vụ cấp thiết ở địa phương.

 Tin, ảnh: Ái Thi