Thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới

Đưa vào hoạt động Nhà máy nước Vĩnh Hòa, góp phần đạt tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới xã Vĩnh Hòa (Chợ Lách). Ảnh: Hữu Hiệp

49 xã đạt tiêu chí môi trường

Để thực hiện chương trình xây dựng NTM, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 14, UBND tỉnh có Kế hoạch số 1014 về thực hiện xây dựng NTM trong tỉnh từ năm 2012 - 2020. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ X, nhiệm kỳ 2015 - 2020 cũng đã đề ra mục tiêu đến năm 2020, toàn tỉnh có 45 xã đạt chuẩn NTM, các xã còn lại đạt tối thiểu 10 TC, trong đó có 4 TC cứng là thu nhập, giao thông, an ninh trật tự, môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trong thời gian qua, việc bảo vệ môi trường được nhiều cấp, ngành, địa phương quan tâm, tập trung triển khai và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Sau 10 năm triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM, toàn tỉnh có 98,2% hộ dân sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh (trong đó có khoảng 54,6% sử dụng nước sạch); 97% hộ dân có nhà tắm kín đáo; 63% hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm có công trình, biện pháp xử lý chất thải trước khi xả thải ra môi trường; 75,4% cơ sở thuộc đối tượng phải đăng ký thực hiện hồ sơ môi trường được cơ quan thẩm quyền cấp giấy xác nhận theo quy định; 84% cơ sở có phát sinh chất thải đã đầu tư công trình, có biện pháp xử lý chất thải, nước thải ra môi trường; 143 xã có quy hoạch hoặc sử dụng chung quy hoạch đất xây dựng nghĩa trang nhân dân với xã liền kề.

Theo số liệu thống kê mới nhất, hiện toàn tỉnh có 49/147 xã được công nhận đạt TC số 17 về môi trường, tăng 40 xã so với giai đoạn 2011 - 2015. Nếu so với giai đoạn 2011 - 2015 thì tiến độ thực hiện TC về môi trường có phần nhanh hơn.

Bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn không ít khó khăn. Nếu so với mục tiêu 147 xã đạt TC số 17 đến năm 2020 thì con số 49 xã đạt còn khá khiêm tốn. Các chỉ tiêu về tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch, hố xí hợp vệ sinh, thực hiện 3 sạch và các cơ sở sản xuất đạt chuẩn môi trường và an toàn thực phẩm còn thấp. Tình trạng sử dụng cầu tiêu ao cá vẫn còn ở nhiều nơi, cảnh quan môi trường nhiều nơi còn ô nhiễm, chưa có sự quan tâm chăm chút. Đặc biệt, đối với những địa phương khi đô thị phát triển tự phát thì bài toán về môi trường lại vô vàn khó khăn.

Giải bài toán khó

Mặc dù tiến độ thực hiện TC về môi trường của các xã NTM giai đoạn sau có nhanh hơn nhưng cũng chỉ tập trung ở các xã được ngân sách hỗ trợ, các xã còn lại chưa thật sự quan tâm, quyết liệt trong khâu vận động người dân thực hiện các công trình môi trường mà còn tư tưởng trông chờ vào sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước. Công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường có quan tâm nhưng còn thiếu chiều sâu. Một bộ phận cán bộ, người dân nhận thức chưa đúng về môi trường, chưa chủ động cùng cộng đồng trách nhiệm.

 Mặt khác, Đề án số 4113 về môi trường và an toàn thực phẩm đã được triển khai thực hiện, trong đó nguồn kinh phí cần hỗ trợ các địa phương thực hiện từ năm 2018 - 2020 là 100 tỷ đồng nhưng kinh phí phân bổ để thực hiện chưa đảm bảo và chỉ tập trung cho các xã đăng ký đạt chuẩn NTM trong năm. Từ đó làm ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thực hiện đề án cũng như mục tiêu có 100% xã đạt TC về môi trường vào năm 2020.

Ông Nguyễn Văn Chinh - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: Để thực hiện có hiệu quả và nhanh hơn TC môi trường, ngoài việc tỉnh phân bổ kinh phí cho các địa phương, các xã cần quyết liệt hơn trong chỉ đạo thực hiện theo thời gian đăng ký trong Đề án số 4113. Bởi thực tế cho thấy, ban chỉ đạo xã nào có sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt thì địa phương đó sớm hoàn thành TC số 17.

Điển hình như thời gian qua, xã Thới Thạnh (Thạnh Phú) và Mỹ Chánh (Ba Tri) là một trong những xã trước đây các hộ chăn nuôi, sản xuất xả thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Khi địa phương đã quyết liệt triển khai và phát động phong trào thi đua, cán bộ và người dân đã đồng thuận hưởng ứng tích cực. Chỉ sau thời gian ngắn, môi trường đã thay đổi rõ nét, người dân ý thức hơn trong bảo vệ môi trường, được thực hiện ở từng nhà, từng ngõ hẻm. Trong đó, việc tuyên truyền thông qua hệ thống đài truyền thanh xã, họp các chi hội, tổ hội để nâng cao nhận thức, ý thức bảo vệ môi trường của người dân cho thấy hiệu quả rất tích cực. Qua đó, các hộ gia đình tự giác tham gia các phần việc liên quan như xây dựng hố xí hợp vệ sinh, xóa cầu tiêu ao cá, xử lý chất thải rắn phát sinh trong sinh hoạt, sản xuất, chăn nuôi.

Hoàng Thương