Sách văn học góp phần định hướng thay đổi thái độ, hành vi cho trẻ. Ảnh: Thư Kỳ
Trong những năm gần đây, công tác giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đang ngày càng được xã hội đặc biệt quan tâm. Hiện các cơ sở giáo dục đào tạo ở hầu khắp những cấp học cũng đang khuyến khích sáng tạo các hình thức mới nhằm hướng đến việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ sao cho tự nhiên nhất, hiệu quả nhất. Một trong những phương pháp như vậy chính là giáo dục kỹ năng sống thông qua con đường văn học.
Với sức sáng tạo đặc thù và khả năng biểu cảm vô cùng đa dạng bởi chất liệu ngôn ngữ, văn học mở ra cho người đọc những không thời gian đa chiều kích, từ quá khứ đến hiện tại, tương lai, từ miền quê thôn dã đến đô thị sầm uất, từ quê hương Việt Nam quen thuộc đến những miền đất xa lạ, nhiều hấp dẫn thú vị. Ở đó, người đọc có thể có được những trải nghiệm sống và những cách ứng xử trong các tình huống nhờ chức năng phản ánh chân thật mọi khía cạnh trong cuộc sống của văn học. Hòa mình vào thế giới của văn học là hòa mình vào thế giới muôn màu sắc, sống động, những cuộc phiêu lưu đầy bất ngờ, vượt nhiều giới hạn.
Thông qua các câu chuyện, các nhân vật, người đọc sống những đời sống phong phú, xác lập nên những nhận thức về thế giới quan đối với thiên nhiên vạn vật xung quanh. Quá trình này rất phù hợp với sự phát triển kỹ năng sống của trẻ. Văn học lại như không khí, nước uống hàng ngày, rất dễ để có thể phụ huynh và con em cùng nhau tìm hiểu. Nếu như thuở nhỏ, trẻ đã trở nên thân thuộc với những câu chuyện cổ tích, những tích truyện truyền thuyết thần thoại thì lớn lên trẻ sẽ dễ dàng cảm mến những tác phẩm văn học từ trung đại đến hiện đại. Dù là tác phẩm văn học ở giai đoạn nào cũng đều cung cấp cho trẻ những kỹ năng sống hữu ích thông qua những câu chữ.
Hàng loạt các kỹ năng như: giao tiếp, tự nhận thức bản thân, xác định giá trị, biết lắng nghe, đưa ra quyết định, tự bảo vệ bản thân, quản lý thời gian, xây dựng kế hoạch, suy nghĩ sáng tạo, học và tự học… đều có thể tìm thấy trong các văn bản văn học. Ngay cả kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục ở trẻ, phòng chống bạo lực học đường mà thời gian gần đây dư luận rất chú trọng cũng được các tác phẩm văn học thể hiện rất tự nhiên, dễ tiếp nhận. Có thể nói, từ những bài học có trong các tác phẩm văn học, trẻ dần có được nhận thức, góp phần định hướng, thay đổi thái độ và hành vi của mình. Phụ huynh chỉ cần dành một ít thời gian mỗi ngày cùng con đọc, cùng con khám phá và cùng con phân tích trao đổi về các văn bản văn học, để từ đó định hướng đến các kỹ năng sống mà trẻ đang cần nhận thức, đang cần rèn luyện. Cứ thế, từng ngày từng ngày, các kỹ năng sống được vun bồi vừa nhẹ nhàng vừa mạnh mẽ ở trẻ. Sự phát triển nhân cách như vậy, còn gì tự nhiên bằng.
Trần Xuân Tiến
| Chia sẻ bài viết |
