Về An Đức tưởng niệm hồn thiêng Cụ Đồ Chiểu

Người đời quý Cụ Đồ Chiểu ở một tấm lòng yêu nước thương dân, quý ở cụ từ những áng văn hay, những vần thơ kiệt xuất. Cụ Nguyễn Đình Chiểu sinh ngày 1-7-1822 tại Gia Định, mất ngày 3-7-1888 tại Ba Tri - Bến Tre. Hẳn trong chúng ta ai cũng biết những câu chuyện về Lục Vân Tiên - hóa thân của cuộc đời cụ. Năm 1843, cụ thi đỗ tú tài ở Trường thi Gia Định. Năm 25 tuổi, cụ trở ra Huế học, chờ khoa thi nhưng chưa kịp thi thì hay tin mẹ mất. Trên đường trở về quê chịu tang mẹ, vì quá lo buồn, khóc thương, cụ lâm trọng bệnh và mù cả hai mắt. Khoảng thời gian đến cuối đời, cụ có 26 năm sinh sống ở làng An Đức, Ba Tri. Trong khoảng thời gian này, cụ đã làm thơ, dạy học và bốc thuốc chữa bệnh dân làng, người đời quý trọng gọi cụ là Cụ Đồ. Cụ đã an nghỉ nơi nền đất của người học trò cũ. Đền thờ Cụ Đồ được tôn tạo, xây cất khang trang với 3 tầng mái tượng trưng cho ba nghề nghiệp của Cụ Đồ Chiểu: nghề dạy học, bốc thuốc và làm thơ.

Đến thăm Đền thờ, khi đọc những dòng chữ ghi trên tấm văn bia hẳn nhiều người chưa quên những trang sách sử thời kỳ đen tối của đất nước khi Pháp xâm lăng, đánh chiếm thành Gia Định năm 1859. Cảm nhận sự hy sinh anh dũng của những nông dân chân đất, Nguyễn Đình Chiểu đã viết “Văn tế Nghĩa sĩ Cần Giuộc” vô cùng thống thiết. Áng văn của cụ xuất hiện những người nông dân nghèo khổ, chân lấm tay bùn, cần cù lao động “một đời côi cút làm ăn, riêng lo nghèo khổ”, chỉ biết ruộng trâu trong làng, đã biết gì đến võ nghệ, võ khí, chiến trận. Nhưng tấm lòng của họ yêu nước đến cao độ, không đội trời chung với bọn xâm lăng cướp nước, họ đã cầm gậy, cầm chông xông lên đánh giặc trả nợ nước, thù nhà. “Văn tế Nghĩa sĩ Cần Giuộc” cùng với nhiều tác phẩm thơ, văn của Cụ Đồ Chiểu vẫn còn sống mãi với thời gian.

Trong Đền thờ có chạm khắc hai câu thơ “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm/ Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” như tượng trưng cho chính nghĩa ở đời.

Tấc lòng ngưỡng mộ của người đời

“Chiều về An Đức lặng im/ Phút giây tưởng niệm hồn thiêng cụ Đồ”. Đã bao năm qua, sức sống của những vần thơ Đồ Chiểu vẫn sống mãi với thời gian, với tâm hồn người dân Nam Bộ. Khuôn viên Đền thờ được xây cất, chỉnh trang, có nhiều loại cây cổ thụ sừng sững và nhiều loại cây cảnh quý hiếm được người dân khắp cả nước mang về trồng để tỏ lòng tưởng nhớ đến nhà thơ tài hoa của đất nước. Hàng năm, nơi này mở cửa đón hàng ngàn lượt khách về nguồn, tham quan.

Trong những lần đến thăm Đền thờ Cụ Đồ Chiểu, nhiều vị lãnh đạo cấp cao của đất nước đã ghi lại đôi dòng bày tỏ tấm lòng tôn kính đối với một nhà thơ lớn của đất nước. Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhân chuyến đến thăm đã ghi: “Tấm gương nghĩa liệt của nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu sẽ sống mãi trong lòng của nhân dân, của giới văn học nghệ thuật nước nhà”. Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh để lại bút tích: “Với lòng thành kính vô hạn, xin thắp nén nhang kính viếng hương hồn cụ Nguyễn Đình Chiểu - một nhà thơ lớn của dân tộc và thời đại. Người có lòng yêu nước nồng nàn, thương dân sâu sắc. Cụ đã để lại nhiều tác phẩm quý báu mang đầy tính nghệ thuật, tính chiến đấu và tính nhân dân trong kho tàng văn học Việt Nam”.

Ngày nay, thật là vinh dự, tự hào khi tên cụ Nguyễn Đình Chiểu và nữ sĩ Sương Nguyệt Anh (người con gái thứ 4) đã được đặt tên cho nhiều trường học và công trình văn hóa trong cả nước.