Vinh danh “Vị tướng bưng biền”

Thấm nhuần tư tưởng tiến công, cách mạng triệt để của Đảng và theo chủ trương của Tỉnh ủy và Huyện ủy, đồng chí Đồng Văn Cống tiến hành thành lập và trực tiếp lãnh đạo, chỉ huy Đội du kích xã Tân Hào. Đội có quân số ban đầu 36 đồng chí, trang bị chỉ có 4 súng lửa (còn gọi là súng săn) và một số lựu đạn, mã tấu, gậy gộc... Du kích Tân Hào được đồng chí giáo dục, rèn luyện có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt, chiến đấu kiên cường bảo vệ từng tấc đất của quê hương và được nhân dân đùm bọc, thương yêu, kính mến với tên gọi thân thương “Bộ đội Ông Cống”.

Cuối năm 1945, đầu năm 1946 trên địa bàn tỉnh Bến Tre có nhiều đội du kích xã ra đời như “Bộ đội Ông Mười Chót”, “Bộ đội Ông Phải”, “Bộ đội Ông Măng”…, nhưng “Bộ đội Ông Cống” hoạt động, chiến đấu có hiệu quả nhất, được Tỉnh ủy chọn làm nòng cốt xây dựng Chi đội 19 - bộ đội tập trung đầu tiên của tỉnh Bến Tre và phát triển thành Trung đoàn 99.

13 năm hoạt động, chiến đấu trên địa bàn tỉnh Bến Tre (1936 - 1949), với vai trò người chỉ huy, đồng chí Đồng Văn Cống đã lập được những thành tích đặc biệt xuất sắc, làm nên chiến thắng vang dội khắp mọi miền đất nước. Những trận đánh, những chiến công đậm dấu ấn của đồng chí Đồng Văn Cống được thể hiện ngay từ những ngày đầu thành lập Đội du kích Tân Hào. Chỉ trong vòng chưa đầy 30 ngày, đồng chí đã trực tiếp lãnh đạo, chỉ huy Đội du kích Tân Hào chiến đấu 4 trận liền với quân đội viễn chinh Pháp và đều giành thắng lợi vẻ vang. Đặc biệt là trận chiến đấu ngày 12-2-1946, đồng chí chỉ huy lực lượng du kích chiến đấu liên tục 2 trận, làm thiệt hại nặng trung đội lê dương đầu tiên trên địa bàn tỉnh Bến Tre. Vì thế, ngày này có ý nghĩa lịch sử vô cùng to lớn đối với Đảng bộ, quân và dân Bến Tre, nên Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã đề nghị Bộ Tư lệnh Quân khu 9 công nhận ngày 12-2-1946 là Ngày truyền thống của Lực lượng vũ trang tỉnh Bến Tre.

69 năm theo cách mạng, theo Đảng là 69 năm phục vụ nhân dân, vì nhân dân mà chiến đấu, đồng chí Đồng Văn Cống được nhân dân tôn vinh là “Vị tướng bưng biền”. Đồng chí đã kinh qua các chức vụ như Bí thư Chi bộ kiêm Xã đội trưởng Tân Hào, Huyện đội trưởng Giồng Trôm, Chi đội trưởng Chi đội 19, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 99, Tỉnh đội trưởng Tỉnh đội Bến Tre, Phó Tư lệnh Quân khu Hữu Ngạn, Tư lệnh Quân khu 9, Phó Tư lệnh LLVT giải phóng miền Nam, Tư lệnh Quân khu 8. Tập kết ra miền Bắc, đồng chí được giao nhiệm vụ Sư đoàn trưởng Sư đoàn 330, Tư lệnh Quân khu 8, Tư lệnh Quân khu 7, Phó chánh Thanh tra Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Lập được nhiều thành tích đặc biệt xuất sắc, đồng chí Đồng Văn Cống được Đảng, Nhà nước, Quân đội tặng nhiều phần thưởng cao quý, như: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng nhất, Huân chương Kháng chiến hạng nhất, Huân chương Chiến thắng hạng nhất, Huân chương Quân công hạng nhất - nhì - ba, Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng. Đặc biệt, ngày 14-4-2011, đồng chí Đồng Văn Cống được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký Quyết định số 542 truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

Đồng chí Đồng Văn Cống là hiện thân của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đối với Đảng tuyệt đối trung thành, đối với quân đội chấp hành nghiêm mệnh lệnh, đối với nhân dân tận tâm bảo vệ, đối với địch kiên quyết, mưu trí, dũng cảm, quyết chiến, quyết thắng. Đồng chí là người anh cả của Lực lượng vũ trang Bến Tre, là tấm gương tiêu biểu nói đi đôi với làm. Trong chiến đấu, đồng chí luôn sát cánh với đồng đội, trong sinh hoạt đồng chí có phong cách thật giản dị, hài hòa với cán bộ, chiến sĩ.

Đồng chí Đồng Văn Cống đã mãi mãi đi xa nhưng đã để lại cho LLVT và tuổi trẻ Bến Tre tài sản quí báu về truyền thống chống giặc ngoại xâm; về những kinh nghiệm xây dựng phong trào cách mạng, tập hợp lực lượng cách mạng; về khắc phục khó khăn, tự lực, tự cường xây dựng từ không đến có, từ nhỏ đến lớn, từ yếu đến mạnh; về bài học biết dựa vào dân để bảo vệ dân... Một lần nữa nghiêng mình trước anh, người anh cả của LLVT Bến Tre - Trung tướng Đồng Văn Cống: “Sống ở trong dân, vị tướng bưng biền cao nghĩa khí, thác về thiên cổ danh người rạng rỡ đất cù lao. Đất Bàu Dơi đời đời ghi tạc, người xứ dừa mãi mãi tiếc thương”...