Khu Lạc Địa.
Đồng tình, phấn khởi
Ông Lê Văn Hào, Tổ nhân dân tự quản số 7, ấp Phú Lợi, xã Phú Lễ cho biết: Mùa mặn vừa qua, gia đình tôi cũng như người dân ở địa phương đều thiếu nước ngọt sử dụng trong sinh hoạt và chăn nuôi. Nhiều người phải mua nước ngọt từ nơi khác chở về với giá 200 ngàn đồng/m3. Bình quân 1 tháng, tôi phải mua gần 1 triệu đồng tiền nước ngọt.
Toàn xã Phú Lễ hiện có khoảng 50% hộ dân mua nước máy của Nhà máy nước Tân Mỹ cung cấp. Tuy nhiên, vào mùa nước mặn thì nước nhà máy cũng mặn. “Kinh tế chính của gia đình tôi là chăn nuôi bò và làm ruộng. Đợt xâm nhập mặn vừa qua, đàn bò khoảng 6 con cũng khựng lại, còi cọc, chậm lớn; 4 công lúa đều thất trắng. Vì vậy, nghe nói Nhà nước có chủ trương xây dựng hồ chứa nước ngọt Lạc Địa, người dân hết sức phấn khởi. Chủ trương xây dựng hồ nước ngọt là rất có lợi cho nhân dân trên địa bàn, nhất là bà con xã Phú Lễ”, ông Hào phấn khởi.
Hay với ông Nguyễn Văn Xuân (sinh năm 1951) là người có nhiều năm thuê đất trong khu Lạc Địa để nuôi cá. Ông Xuân cho biết, không nhớ đã thuê đất bao nhiêu năm nhưng nhớ là từ hồi còn trẻ. Ông nói: “Tôi và nhiều hộ dân đều nuôi cá trong khu Lạc Địa, khi nghe nói xây hồ chứa nước ngọt, ai cũng đồng tình!”.
Ông Nguyễn Văn Xê - Trưởng ấp Phú Lợi cho hay, người dân ở đây sống chủ yếu nhờ làm lúa và chăn nuôi nên nếu hạn mặn xảy ra kéo dài, thiếu nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt, thì phải mua nước ngọt chở từ nơi khác về sử dụng. Gia đình tôi, tiền mua nước vào mùa khô vừa rồi bình quân 2 triệu đồng/tháng”.
Chủ tịch UBND xã Phú Lễ Đào Công Văn cho biết, mùa hạn mặn năm 2019-2020 kéo dài, ảnh hưởng lớn đến đời sống, sản xuất của người dân. Trong sản xuất nông nghiệp, diện tích lúa gieo sạ bị thiệt hại hoàn toàn, chất lượng đàn bò bị giảm súc, dẫn đến giá cả giảm. Người dân thiếu nước uống trầm trọng, địa phương vận động sự hỗ trợ chuyển nước ngọt từ nơi khác đến để cấp cho bà con. Dự báo tới đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình hình hạn mặn sẽ ngày càng phức tạp hơn. Chủ trương xây dựng hồ chứa nước ngọt tại Lạc Địa là hết sức cần thiết. UBND xã mong bà con đồng thuận để dự án được triển khai thuận lợi, sớm đưa vào phục vụ cho người dân tại xã Phú Lễ và các xã lân cận.
Hồ nước ngọt quy mô lớn
Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Lập, hồ sơ để lại thời Pháp thuộc, chủ sở hữu khu đất Lạc Địa là của làng Phú Lễ (thuộc đất công), tổng diện tích 151,33ha. Làng Phú Lễ cho người dân vào đìa để bắt cá. Đây là căn cứ cách mạng kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Sau năm 1954, chính quyền cách mạng giao cho các hộ dân có khẩu đìa trước đây tiếp tục khai thác củi và cá. Đến thời kỳ chống Mỹ, Lạc Địa là căn cứ cách mạng của các xã: An Bình Tây, Mỹ Nhơn, Phú Lễ, Phú Ngãi, Phước Tuy. Thời kỳ này, các hộ có khẩu đìa ngoài căn cứ khai thác cá, hàng năm nộp tiền thuê đất cho chính quyền chế độ cũ, không có trường hợp nào được cấp quyền sở hữu.
Người dân lưới cá trong khu Lạc Địa.
Từ sau năm 1975 đến nay, khu đất Lạc Địa thuộc quyền quản lý của Nhà nước cho dân thuê để sản xuất và nộp tiền thuê cho chính quyền địa phương. Năm 1993, xã làm đê bao bảo vệ vùng nước ngọt khu Lạc Địa nên diện tích giảm còn 122,9ha. Phần đất ruộng nằm ngoài đê bao tiếp tục khoán cho các hộ dân sử dụng và nộp tiền thuê. Đến năm 2015, để xác lập pháp lý, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1516 về việc giao phần đất khu vực Lạc Địa cho UBND xã Phú Lễ quản lý với diện tích 125,4ha, trong đó có 121,16ha đất thuộc khu Lạc Địa.
Ngày 15-7-2020, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1658 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Xây dựng hồ chứa nước ngọt Lạc Địa, xã Phú Lễ, huyện Ba Tri. Quy mô dự án khoảng 121ha, với tổng mức đầu tư trên 352 tỷ đồng. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh làm chủ đầu tư.
Theo đó, mục tiêu đầu tư xây dựng mới hồ trữ nước ngọt phục vụ sinh hoạt và sản xuất của người dân huyện Ba Tri, đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận với nước sạch không gián đoạn, nhất là trong mùa khô. Kết hợp xây dựng hồ trữ nước ngọt với bảo tồn, quy hoạch xây dựng khu di tích căn cứ cách mạng Bưng Lạc Địa, quy hoạch xây dựng khu dân cư tập trung nhằm sắp xếp, sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên đất đai, sinh thái khu Lạc Địa để phát triển kinh tế - xã hội huyện. Đồng thời, phát triển mới, nâng cấp, mở rộng hệ thống giao thông hiện có một cách đồng bộ, nhằm tạo điều kiện phát triển các cụm tuyến dân cư nông thôn theo hướng hiện đại gắn với các mô hình sinh kế mới, tiên tiến, phát triển bền vững.
Bài, ảnh: Nhiên Luận