Xứ Dừa xưa và nay

Đến với xóm dừa, du khách như được trở về nông thôn quê dừa ngày xưa, cùng với cảnh sống bình yên, dung dị. Phong cảnh ở đây có bến sông quê, đồng đất ban sơ, mùa lúa chín, chợ quê, nhà ở miệt ruộng, cầu dừa, cầu tre, quán nhỏ ven đường… cùng với những vết tích của bom đạn chiến tranh hằn sâu trên những thân dừa sừng sững hiên ngang. Những hình ảnh như thể gợi nhớ và biểu hiện một chút tri ân đối với công sức, mồ hôi của các thế hệ cha ông từ thuở khai hoang mở đất, chắt chiu từng hạt lúa, củ khoai để từng ngày quê hương có được mảnh đất trù phú, xanh tươi, rợp mát bóng dừa.

Kiến trúc nhà cổ trong không gian này được xem là một trong những điểm nhấn quan trọng góp phần tái hiện chân thực và độc đáo về đời sống vật chất tinh thần của người dân quê dừa xưa kia. Ban đầu, khi đời sống người dân còn nghèo khó, nhà lúa với kiến trúc ba gian một chái là phổ biến. Vật liệu xây dựng nhà lúa chủ yếu làm bằng cây mù u. Kế đến là nhà dừa hình chữ đinh, có sân tương, được xây chủ yếu bằng nguyên liệu dừa.

Mô hình Con đường dừa.

Đây cũng là không gian sẽ tái hiện sống động nhất những cảnh sống thường ngày của người dân trong lao động sản xuất và hoạt động đời sống văn hóa tinh thần. Các hoạt động trình diễn tay nghề như làm bánh bằng nguyên liệu dừa, bó chổi, đan võng, đờn ca tài tử, hát sắc bùa… Thú vị hơn, khách tham quan có thể tham gia, giao lưu đối với tất cả các hoạt động, cùng nghệ nhân biểu diễn tay nghề.

Đối lập với xóm dừa là cảnh phố dừa với chủ đề “Quê dừa ngày mới” nhằm giới thiệu những thành tựu, sáng tạo, sản phẩm của cây dừa, như: nhóm sản phẩm thức uống từ dừa, sản phẩm làm đẹp từ dừa, thủ công mỹ nghệ. Đến với phố dừa, khách tham quan sẽ được tận mắt nhìn thấy, tận tay sờ và được biết thêm về kiến trúc mới của nhà lá dừa. Ngôi nhà là kế thừa kiến trúc cổ nhưng được mở rộng hơn, với nhiều sinh hoạt hơn. Hầu hết những nguyên vật liệu tạo thành ngôi nhà đều bằng thân dừa và lá dừa. Lá dừa sẽ xếp tỏa ra tạo thành mái nhà. Ngồi trong ngôi nhà lá mát rượi, dung dị mà yên bình, du khách sẽ cảm thấy thú vị bởi dù ngôi nhà nhỏ nhưng lại có thể tạo cảm giác rộng lớn hơn, thoải mái hơn. Nếu tinh ý và lãng mạn đôi chút, du khách cũng có thể nhận ra rằng mái nhà bằng lá dừa thật sự ý nghĩa. Dù mỏng manh nhưng lá dừa không kém phần cứng cỏi, chắc chắn bởi cọng lá dừa nhỏ gọn, đủ cứng cáp để tạo cảm giác che chở, an toàn con người. Sự nương tựa, gắn bó, chở che nhau giữa con người và dừa đã bắt đầu từ khi có nhau.

Ngoài ra, những chiếc mo nang ôm chặt những hoa dừa là hình ảnh đặc trưng nhất, hàm ý nhất ở không gian trung tâm của Con đường Dừa. Điều này tượng trưng cho niềm tin của người dân Bến Tre về cây dừa trong hiện tại và tương lai. Cây dừa sẽ mãi là nguồn sống chính yếu của người xứ Dừa và cả hai cùng vươn lên, ngày một phát triển. Chín chiếc mo nang ôm chín hoa dừa là tượng trưng cho chín huyện, thành phố trong tỉnh.

Những cây dừa được trồng nối dài xuyên suốt Con đường Dừa là hình ảnh chủ đạo. So với Lễ hội Dừa lần thứ III, Con đường Dừa lần này được đầu tư có chiều sâu với những ý tưởng nghệ thuật độc đáo nhưng ý nghĩa bám sát thực chất của quê dừa qua những thăng trầm theo thời gian. Hồn dừa - hồn quê quyện chặt nhau, cùng gắn kết với tâm thức, tình yêu và niềm tin mãnh liệt của con người trên mảnh đất ba dải cù lao rợp bóng dừa xanh.