
Nhà của chủ hụi T. ở ấp Phú Nhơn, thị trấn Châu Thành luôn đóng kín cửa vì sợ hụi viên tới “quậy”.
Nhiều vụ bể hụi, tiền vay
Trong những tháng đầu năm 2011, tại huyện Châu Thành đã xảy ra 2 vụ bể hụi và nợ tiền vay ở cùng xã Thành Triệu. Tháng 5-2011, bà H.T.T. tuyên bố “úp” hụi đã khiến nhiều người nhốn nháo vì đã trót bỏ ra nhiều tiền, vàng để chơi hụi kiếm lãi cao (lãi suất từ 7 - 15%/tháng). Tổng số tiền bà T. nợ của hụi viên trên 25 tỷ đồng và hơn 100 chỉ vàng.
2 tháng sau (tháng 7-2011), tại xã Thành Triệu lại xảy ra vụ bể hụi do bà N.T.H.S. làm chủ. Trong khoảng thời gian chưa đầy 3 năm, từ tháng 12-2008 đến khi vỡ nợ, bà S. làm chủ 25 dây hụi, gồm hụi loại 300 ngàn đồng/tháng, hụi loại 1 triệu đồng/tháng và hụi loại 5 triệu đồng/tháng. Theo thống kê của cơ quan chức năng, có 117 đơn khiếu nại của hụi viên với số tiền đóng hụi gốc là 2,47 tỷ đồng.
Cuối tháng 11-2016, nhiều người dân ở 2 xã Phước Thạnh, Hữu Định (Châu Thành) lại nhốn nháo vì xảy ra bể hụi do bà A. làm chủ. Theo thống kê của Công an xã Phước Thạnh, bà A. đã nợ của nhiều người với số tiền hơn là 2,6 tỷ đồng.
Ngày 11-7-2018, bể hụi xảy ra ở thị trấn Châu Thành, do bà T.T.B.T. ở ấp Phú Nhơn làm chủ, đã khiến cho nhiều hụi viên phải lo sợ vì số tiền chơi hụi, mua hụi quá nhiều. Tại các khu dân cư, nhiều người cho rằng vụ bể hụi này đã trên 30 tỷ đồng. Theo thống kê bước đầu của Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế - ma túy Công an huyện Châu Thành, đến ngày 1-8-2018, có 36 đơn yêu cầu giải quyết của hụi viên với số tiền đã đóng cho bà T. là 15,72 tỷ đồng (số tròn).
Bà T. làm nhiều dây hụi, loại từ 100 ngàn đồng/phần/dây cho đến số tiền cao nhất là 5 triệu đồng/phần/dây. Chủ hụi tổ chức khui nhiều lần trong tháng. Người chơi hụi đa số ở thị trấn và các xã lân cận, có một số người ở TP. Bến Tre và TP. Mỹ Tho (Tiền Giang), với đủ thành phần và lứa tuổi khác nhau. Trong số này, người “vướng” nhiều nhất hơn 4 tỷ đồng, người “vướng” ít nhất khoảng 20 triệu đồng.
Ông Phan Thanh Tòng - Quyền Chánh án Tòa án nhân dân huyện Châu Thành nhận định: Đây là vụ bể hụi với số tiền lớn. Hiện cơ quan Cảnh sát điều tra đang xác minh làm rõ. Tòa án huyện sẽ thụ lý giải quyết đúng theo thẩm quyền. Trường hợp tòa án thụ lý tranh chấp dân sự về hụi thì sẽ giải quyết đúng theo thủ tục tố tụng dân sự. Nếu cơ quan điều tra khởi tố vụ án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tòa án sẽ xét xử đúng theo quy định của pháp luật hình sự. Nhìn chung, nếu xét xử vụ án theo hướng dân sự hay hình sự, tòa án cũng sẽ có phán quyết nghiêm minh, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người bị thiệt hại.
Để lại hậu quả
Theo nhận định của cơ quan chức năng, hầu hết những vụ bể hụi xảy ra, chủ hụi đã khéo léo tạo niềm tin của nhiều người, gầy nhiều dây hụi (ngày, tuần, tháng) và huy động tiền gửi với lãi suất cao. Thời gian đầu, chủ hụi thanh toán sòng phẳng với những người tham gia để lấy uy tín. Khi gom được số tiền lớn thì chủ hụi tuyên bố “úp hụi”, với nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do nhiều người không đóng hụi chết hoặc nêu ra nhiều lý do khác để nhằm giải thích việc bể hụi. Một số chủ hụi đã bỏ đi khỏi địa phương để lánh mặt một thời gian, sau đó trở về. Một số chủ hụi vẫn ở tại nhà, dùng lời lẽ ngon ngọt dẫn dụ hụi viên kèm theo nhiều hứa hẹn là sẽ chi trả khoản nợ mà họ đã thiếu.
Hậu quả của bể hụi đã làm cho nhiều gia đình hụi viên phải lâm vào cảnh túng thiếu, nợ nần, hạnh phúc đổ vỡ. Đòi không được tài sản (là tiền mặt hoặc vàng), người dân làm đơn tố cáo tại cơ quan Công an yêu cầu xử lý hình sự đối với chủ hụi, nhưng hầu hết đều thiếu chứng cứ để cơ quan chức năng xử lý đối tượng.
Thực tế, nhiều hụi viên cho rằng, chủ hụi đã tẩu tán tài sản cho người thân, nhưng họ không có chứng cứ xác thực về vấn đề này; hụi viên cũng không chứng minh được tài sản của chủ hụi hiện có (hầu hết đều do người khác đứng tên sở hữu chủ). Trong khi trước đó thì chủ hụi đã mua sắm nhiều tài sản (vườn, đất, nhà, xe…) để phô trương, thu hút được nhiều người tham gia góp vốn.
Chơi hụi với mục đích tương trợ, giúp đỡ nhau là cách làm hay và cần được nhân rộng. Ngược lại, tổ chức chơi hụi để lấy lãi cao, cho vay nặng lãi là vi phạm pháp luật và để lại hậu quả xấu. Mong rằng, mọi người cần cảnh giác trước những món lãi to từ hụi, đừng để vì một phút mềm lòng mà “tiền mất, tật mang”.
“Họ, hụi, biêu, phường (sau đây gọi chung là họ) là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ của các thành viên. Việc tổ chức họ nhằm mục đích tương trợ trong nhân dân được thực hiện theo quy định của pháp luật. Trường hợp việc tổ chức họ có lãi thì mức lãi suất phải tuân theo quy định của Bộ luật này. Nghiêm cấm việc tổ chức họ dưới hình thức cho vay nặng lãi”.
(Điều 471 Bộ luật Dân sự năm 2015)
|
Bài, ảnh: Huỳnh Đức