Công dân số

Mua hàng trên sàn thương mại điện tử. Ảnh: Thanh Đồng

Ngôi nhà số

Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số - thời đại công nghệ 4.0, với sự “lên ngôi” của mạng xã hội (Social Network), thực tế ảo (Virtual Reality), trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), trình duyệt web (Semantic), điện toán đám mây (Cloud Computing)… Đặc biệt, Internet vạn vật (IoT) có khả năng siêu liên kết (Hyperlink); cùng với những thuật toán và hệ sinh thái cảm biến siêu thông minh; cuộc cách mạng “đa nền tảng, đa phương tiện” đã tạo một cuộc bứt phá “tự động hóa” mạnh mẽ chưa từng có, góp phần giải phóng sức lao động con người về mọi phương diện.

Trong NNS, một không gian tích hợp nhiều công cụ tiện ích như “phép thuật”, biến hóa muôn màu với bao điều kỳ diệu đến không ngờ. Nền tảng mạng xã hội (Zalo, Facebook, YouTube, TikTok, Instagram, Twitter…) được xem là “Diễn đàn số” để CDS “cá nhân hóa” quyền tự do ngôn luận, thể hiện chính kiến, sáng tạo nội dung, chia sẻ thông tin và thỏa mãn nhu cầu giải trí.

“Hội trường số” với chức năng kết nối “đa tuyến, đa điểm” (Teams, Meet, Zoom, Skype, Hangouts Meet…) là trợ thủ đắc lực cho CDS nhóm họp, hội nghị, học hành. Còn thương thảo hợp đồng, trao đổi nghiệp vụ, chia sẻ riêng tư, kể cả trong lãnh đạo, quản lý đã có E-mail, Messenger, Zalo, Foroom, Google Chat...

Chuyện bếp núc, vật dụng sinh hoạt, kinh doanh không còn quá phụ thuộc vào đời thực, lên “Chợ số” - thường gọi là sàn thương mại điện tử (Lazada, TiKi, Amazon, eBay, Alibaba…) thứ gì cũng có, mặc tình mua sắm, bán buôn. Khỏi móc ví trả bằng tiền mặt và đòi hóa đơn xanh đỏ, những ứng dụng “Trả tiền số” (Momo, ZaloPay, Vimo, VnMart…) tất toán trong vòng “một nốt nhạc” và nếu cần có ngay hóa đơn điện tử. Không phải chỉ giới thương nhân, mà ngay cả tầng lớp bình dân khi có nhu cầu giao dịch tài chính, thanh khoản tiền nong, thì cứ tiến thẳng vào “Ngân hàng số” bằng dịch vụ Banking nhanh, gọn, lẹ.

Ngay cả hồ sơ, thủ tục, hộ tịch, cư trú… của công dân, cũng không phải mất quá nhiều thì giờ và chi phí. Khi thâm nhập “dịch vụ công trực tuyến” mức độ 3, 4 thì mọi việc sẽ trở nên nhẹ nhàng, nhanh chóng, không phải đợi chờ nhiêu khê, phiền toái. Đối với các CDS là nhà nghiên cứu khoa học, chuyên gia kinh tế, quản trị tài chính, ngân hàng, thống kê…, một khối dữ liệu đồ sộ từ hàng thế kỷ không thể sưu tra, Google Search đôi khi phải “bó tay” tìm kiếm, thì công nghệ Big Data sẽ truy xuất trong nháy mắt một cách chính xác đến ngỡ ngàng.

Rồi đô thị thông minh, giao thông thông minh, viễn thông số, truyền thông số, y học số… đã tạo ra những thành tựu cực kỳ hữu dụng, hỗ trợ đắc lực trong quản lý, điều hành xã hội và trên từng lĩnh vực, chuyên ngành.

Hãy là công dân số thực thụ

Từ bụng mẹ sinh ra, đứa trẻ phải mất thời gian khá dài mới định hình được ngôn ngữ và vận động, phát triển. Từ đời thực bước vào không gian ảo, CDS cũng phải trải qua một quá trình “chập chững tập đi”, “bập bẹ tập nói” mới giao tiếp được bằng ngôn ngữ số, làm giàu tri thức, tồn tại và trưởng thành trong môi trường số.

Cứ ngần ngại không mạnh dạn đặt chân trên “đại lộ số”; không dám chạm vào “công cụ số”; không tin tưởng “tri thức số”; không đủ bản lĩnh va đập vào “thách thức số”… thì mãi mãi sẽ không trở thành CDS trong NNS. Thế cho nên, để là một CDS thực thụ, mỗi chúng ta phải là “nhà thám hiểm”, khám phá mọi điều, chinh phục mọi thứ trên không gian số.

Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 20-10-2020 của Tỉnh ủy về “Chuyển đổi số tỉnh Bến Tre giai đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030”, như trao cho các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể trong toàn hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân tỉnh chiếc “chìa khóa” để mở các “cánh cửa” tiếp tục bước vào NNS. Nghiên cứu, ứng dụng triệt để những thành tựu khoa học, công nghệ trong NNS để “số hóa Bến Tre”, khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, là làm giàu cho quê hương xứ Dừa, cho đất nước, góp phần cùng Đảng và Nhà nước thực hiện thành công 3 trụ cột: chính phủ số, xã hội số và kinh tế số.

Nguyễn Bảy