BDK - Tỷ số giới tính khi sinh tại tỉnh thời gian qua đã được kiểm soát hiệu quả và duy trì ổn định dưới mức cảnh báo. Đây là kết quả bước đầu đầy tích cực từ việc triển khai Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) giai đoạn 2021 - 2025, góp phần quan trọng trong chiến lược phát triển dân số bền vững, nâng cao chất lượng giống nòi và đảm bảo bình đẳng giới thực chất.
Tỷ số giới tính khi sinh tại tỉnh được duy trì ổn định.
Theo báo cáo của Sở Y tế, năm 2020, tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn tỉnh 110,4 bé trai/100 bé gái, cao hơn ngưỡng cân bằng tự nhiên và vượt mức sinh thay thế. Cùng thời điểm, tổng tỷ suất sinh đạt 1,83 con/phụ nữ, đưa tỉnh vào nhóm tỉnh có mức sinh thấp. Trước thực trạng này, ngày 13-9-2021, Sở Y tế đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 5508/KH-UBND về thực hiện đề án kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2021 - 2025, với mục tiêu đưa tỷ số giới tính khi sinh về dưới 109 bé trai/100 bé gái vào năm 2025.
Từ năm 2021 - 2024, tỷ số giới tính khi sinh tại tỉnh có xu hướng giảm dần. Cụ thể, năm 2021 là 108,9 bé trai/100 bé gái, năm 2022 là 108,7 bé trai/100 bé gái, năm 2023 là 108,8 bé trai/100 bé gái, năm 2024 ở mức 108,5 bé trai/100 bé gái. Các số liệu cho thấy tỉnh đã duy trì tỷ số giới tính khi sinh ổn định, nằm dưới mức kế hoạch đề ra, cho thấy hiệu quả bước đầu của công tác kiểm soát và can thiệp.
Bên cạnh nỗ lực chuyên môn của ngành y tế, sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội như: Ủy ban MTTQ Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Người mù, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và các đoàn thể đã góp phần lan tỏa thông tin, nâng cao nhận thức về bình đẳng giới trong cộng đồng. Trong năm 2024, với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), tỉnh đã tổ chức hội thảo định hướng xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành, ký kết kế hoạch phối hợp giữa 13 đơn vị và tổ chức hội nghị cung cấp thông tin về dân số và bình đẳng giới cho hơn 80 đại biểu. Những nỗ lực này là bước chuẩn bị vững chắc cho triển khai hiệu quả trong năm 2025.
Theo kế hoạch năm nay, các hoạt động trọng tâm, gồm: Tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch phối hợp đến các sở, ngành. Đẩy mạnh truyền thông chuyển đổi hành vi qua truyền hình, mạng xã hội, sinh hoạt cộng đồng. Đào tạo nâng cao năng lực đội ngũ truyền thông viên cơ sở. Tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giới tính khi sinh; thực hiện chính sách khuyến khích địa phương kiểm soát tốt tình trạng MCBGTKS.
Phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Dương Thị Như Ngọc chia sẻ: Thông qua Dự án và các hoạt động phối hợp liên ngành trong thời gian qua, tỉnh đã từng bước nâng cao nhận thức cộng đồng, huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn không ít khó khăn, đặc biệt là những định kiến giới ăn sâu trong tiềm thức. Tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh truyền thông thay đổi hành vi, thực hiện đồng bộ các giải pháp, cơ chế phối hợp liên ngành để đạt mục tiêu phát triển bền vững”.
Đồng hành cùng tỉnh, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam - ông Matt Jackson đánh giá cao những kết quả đạt được. Ông Matt Jackson khẳng định: “Thông qua hợp tác với Tổng cục Dân số Việt Nam và các đối tác địa phương, chúng tôi đang hỗ trợ tỉnh triển khai cơ chế phối hợp liên ngành - mô hình kết nối y tế, giáo dục, pháp luật và xã hội dân sự để ứng phó với tình trạng lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới. Đây là sáng kiến mang lại lời hứa cho tương lai - nơi mọi trẻ em, bất kể giới tính, đều được chào đón như nhau”.
Kế hoạch kiểm soát MCBGTKS của tỉnh không chỉ là giải pháp quản lý dân số, mà còn là bước đi cụ thể thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội hài hòa và bền vững cho các thế hệ tương lai.