Để thức ăn đường phố hợp vệ sinh hơn

Nghị định số 115/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm (ATTP) với nhiều mức phạt được quy định cụ thể có hiệu lực từ ngày 20-10-2018. Đây là công cụ quản lý và giúp người tiêu dùng mạnh dạn lên tiếng trước hành vi không đảm bảo ATTP, đặc biệt thiết thực với loại hình thức ăn đường phố ngày càng phổ biến như hiện nay.

Nhiều hàng quán thức ăn nhanh được bày bán không được che đậy.

người quan tâm, kẻ lơ là

Rảo quanh các tuyến đường Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Huệ, Đồng Khởi - nơi có nhiều hàng quán thức ăn đường phố bày bán, chúng tôi nhận thấy hầu hết các xe đẩy, gánh hàng rong không có che đậy. Có nơi người bán hàng đã ý thức mang bao tay, có nơi thì vẫn dùng tay trần lấy thức ăn.

Tại gánh chuối đập trên đại lộ Đồng Khởi, đoạn gần công viên Đồng Khởi, có 3 khách vây quanh và 2 xe máy vừa tấp vào chờ mua. Cô bán hàng khẩn trương gắp, trở miếng chuối trên bếp than để kịp giao cho khách. Sau hồi khách vãn, qua chuyện trò trao đổi, cô bất ngờ về quy định xử phạt đối với hành vi không mang bao tay, không có bàn kê, khăn che bụi… khi kinh doanh, buôn bán thức ăn đường phố. “Có mấy lần cũng mang bao tay, nhưng vướng víu, lúc đông khách làm không kịp nên tôi không đeo nữa. Nếu nhà nước quy định mức phạt từ 500 ngàn - 1 triệu đồng, tôi cố gắng thực hiện, vì lỡ bị phạt biết lấy tiền đâu đóng”, cô N. bán chuối đập chia sẻ.

Chị bán khoai nướng cạnh Trường Mầm non Hoa Hồng tâm sự: “Chị bán được hơn 5 năm mà chưa nghe nói về quy định xử phạt. Xe khoai vốn không có nhiều, ngày lời chưa tới 300 ngàn đồng, nếu phạt như thế coi như dẹp hết hàng khoai”.

Không riêng người bán hàng mà nhiều người tiêu dùng cũng chưa nắm thông tin mức phạt hành chính mới về ATTP. Chị Ngọc Thu - kinh doanh quần áo tại Trung tâm Thương mại tỉnh tỏ ra phấn khởi khi biết có quy định mức phạt cụ thể đối với hành vi gây mất vệ sinh khi kinh doanh thức ăn đường phố. Chị Ngọc Thu cho hay: “Có quy định mới của pháp luật, bản thân chị và người tiêu dùng sẽ lên tiếng đối với người bán không đeo bao tay hay bất kỳ hành vi ảnh hưởng đến ATTP”.

Theo lời kể của chị Ngọc Thu, trước đó có lần mua bánh mì, người bán hàng dùng tay không bốc thịt, chị góp ý nhắc nhở phải đảm bảo vệ sinh thì bị người bán phản ứng lại kiểu bất cần - “Bán vậy muốn ăn thì mua”. Giờ có quy định, chị có cơ sở để yêu cầu người bán tuân thủ việc đảm bảo ATTP.

Cần mạnh dạn phản ánh

Phó chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) Cao Thanh Diễm Thúy cho biết, trước đó, loại hình kinh doanh thức ăn đường phố chưa có quy định mức xử phạt, các quy định chỉ nhắc đến cảnh cáo và nói chung chung; do đó rất khó trong công tác quản lý, xử phạt. Nghị định số 115 quy định cụ thể mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm về điều kiện bảo đảm ATTP trong loại hình này là cái mới, hay của pháp luật. Trên cơ sở những quy định, ngành đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền để người kinh doanh thay đổi hành vi.

Thức ăn đường phố đa số là ăn trực tiếp, các hành vi không đảm bảo ATTP sẽ dễ dẫn đến việc nhiễm vi sinh vật. Theo quy định về vi phạm điều kiện bảo đảm ATTP trong kinh doanh thức ăn đường phố tại Nghị định số 115, người tiêu dùng dễ giám sát bằng mắt thường. Qua đó mạnh dạn lên tiếng phản ứng và dần tẩy chay thực phẩm không an toàn. Trên căn cứ pháp luật, người kinh doanh cũng không dám phản ứng lại sự nhắc nhở của người tiêu dùng vì đó là hành vi trái pháp luật.

“Bước đầu triển khai Nghị định số 115 chắc chắn sẽ khó xử phạt. Tuy nhiên, mục đích không phải là xử phạt mà quan trọng là tuyên truyền dựa trên quy định pháp luật để thức tỉnh ý thức về đảm bảo ATTP của người kinh doanh. Khi Nghị định số 115 thật sự đi vào cuộc sống, bên cạnh lực lượng thanh tra, kiểm tra chuyên ngành và riêng ngành, mỗi người tiêu dùng là một nhà quản lý, giám sát ATTP đối với thức ăn đường phố. Tiếng nói của người tiêu dùng sẽ đủ mạnh mẽ và đủ sức giúp người kinh doanh thay đổi phương thức kinh doanh, buôn bán vì sức khỏe người tiêu dùng”, bà Cao Thanh Diễm Thúy hy vọng.

Khi được Cục ATTP thuộc Bộ Y tế triển khai các quy định của Nghị định số 115 vào ngày 15-10-2018, Chi cục ATVSTP tỉnh gấp rút xây dựng kế hoạch triển khai đến từng địa phương. Đến nay, Chi cục ATVSTP tỉnh đã hoàn thành việc triển khai các nội dung của Nghị định số 115 đến nhóm đối tượng là cán bộ quản lý về ATTP trên địa bàn huyện Châu Thành và đang triển khai ở các huyện còn lại. Sắp tới, Chi cục lần lượt triển khai rộng khắp cho đối tượng cơ sở sản xuất thuộc quản lý của ngành y tế (nước uống đóng chai, nước đá, dịch vụ ăn uống, bếp ăn tập thể). Đồng thời, phối hợp với các cơ quan truyền thông địa phương tích cực tuyên truyền về hành vi vi phạm hành chính, hình thức xử phạt, mức phạt, biện pháp khắc phục hậu quả và thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính về ATTP...

Bài, ảnh: Phan Hân