Điều trị nghiện ma túy bằng thuốc thay thế Methadone

Uống Methadone tại cơ sở 3 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh. Ảnh: H. Đức

Mang lại nhiều hiệu quả

Bác sĩ Nguyễn Trung Dũng - Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho hay: “Chương trình cai nghiện bằng thuốc Methadone là một liệu pháp điều trị lâu dài, sử dụng bằng đường uống có kiểm soát. Phương pháp điều trị này giúp người nghiện giảm cảm giác thèm nhớ MT; giảm tần suất sử dụng các chất dạng thuốc phiện; giảm số người tử vong do quá liều Heroin bị sốc thuốc; giảm nguy cơ lây nhiễm HIV qua đường tiêm chích”.

Từ khi trung tâm hoạt động đến nay, có 755 bệnh nhân (BN) cai nghiện bằng phương pháp uống Methadone. Tuy nhiên, con số này không còn đủ vì trong quá trình điều trị có một số BN ngừng uống thuốc để chuyển đi nơi khác; tử vong, chấm dứt điều trị (do vi phạm); ngưng điều trị vì phải đi cai nghiện bắt buộc hoặc đi cai nghiện tự nguyện; thực hiện hành vi phạm pháp nên bị tạm giam hoặc phải chấp hành án tù hay phải đi làm ăn xa... Hiện tại, có 251 BN đang điều trị tại cơ sở 3 của trung tâm.

Theo phân tích của ngành chức năng, điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone mang lại nhiều hiệu quả.

Về y tế: Tham gia điều trị Methadone, BN được tư vấn các hành vi an toàn khi tiêm chích MT, tình dục an toàn. Do vậy sẽ giảm nguy cơ nhiễm HIV qua đường tiêm chích và đường tình dục. Đa số các BN sau khi tham gia điều trị Methadone có sức khỏe tốt lên như tăng cân; có hành vi ứng xử đúng mực, trang phục chỉnh tề, lịch sự hơn trong giao tiếp với mọi người và cán bộ y, bác sĩ trong cơ sở điều trị; sống có ý thức và trách nhiệm hơn với gia đình; có việc làm và thu nhập ổn định.

Về an ninh, trật tự an toàn xã hội: Sau thời gian điều trị bằng Methadone, BN giảm các hành vi xin tiền, phạm pháp liên quan đến việc kiếm tiền mua Heroin; cải thiện tốt mối quan hệ với gia đình và cộng đồng.

Về kinh tế: Chất lượng cuộc sống của bản thân và gia đình BN có cải thiện đáng kể. Nhiều BN tìm được việc làm như làm cửa nhôm, giao gas, lái xe... BN giảm đáng kể số tiền dùng mua MT và giảm áp lực kiếm tiền để mua thuốc.

Liệu pháp điều trị lâu dài

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Dũng, điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone là mội liệu pháp điều trị lâu dài; trong đó, đòi hỏi BN phải kiên trì sử dụng thuốc thì mới mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, theo thống kê, có tới 45% BN tự bỏ điều trị với nhiều nguyên nhân: sử dụng MT tổng hợp, bỏ uống thuốc quá thời gian quy định (30 ngày), còn sử dụng các chất dạng thuốc phiện khi ở giai đoạn điều trị duy trì, vi phạm pháp luật.

Đối với những BN ở xa hay những BN có công việc làm theo thời vụ hoặc làm nghề tài xế… thì khó để duy trì việc uống thuốc hàng ngày. Hơn nữa, cộng thêm chi phí đi lại đã dẫn đến tình trạng BN bỏ điều trị nửa chừng. Trong quá trình tham gia điều trị, một số BN không tuân thủ tốt quy định, do bạn bè rủ rê đã tái sử dụng MT hoặc do buồn phiền gia đình đã giải sầu bằng biện pháp tiêu cực (sử dụng MT). Cũng có nhiều BN bỏ uống thuốc tạm thời do công việc hay do quên; hoặc BN chuyển sang sử dụng MT đá để tìm cảm giác mới; một số BN không tuân thủ nội quy của cơ sở điều trị Methadone và đã bỏ dở không tiếp tục điều trị. 

Để công tác điều trị nghiện MT bằng uống Methadone đạt hiệu quả cao hơn, ngành chức năng đã đưa ra nhiều giải pháp: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tăng cường phát hành tài liệu tuyên truyền về lợi ích của việc điều trị bằng Methadone. Tăng cường đội ngũ đồng đẳng viên, cộng tác viên trong tuyên truyền, vận động người nghiện MT tham gia điều trị Methadone.

Đối với BN trong thời gian điều trị bằng Methadone, họ rất cần sự hỗ trợ, giúp đỡ của gia đình, người thân và các ban ngành, đoàn thể địa phương (động viên, phát hiện ngăn chặn các trường hợp rủ rê sử dụng MT, giới thiệu việc làm, đối xử bình đẳng và thân thiện).

Ngành chức năng đã đề nghị Công an tỉnh chỉ đạo Công an các cấp tổ chức rà soát, phát hiện và lập hồ sơ quản lý người nghiện MT, người sử dụng trái phép MT trên địa bàn, vận động người nghiện tham gia điều trị Methadone. Đồng thời, tăng cường bố trí lực lượng để đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội tại các cơ sở điều trị Methadone.

Các ngành, đoàn thể, địa phương cần tăng cường công tác phối hợp; quản lý và hỗ trợ dạy nghề, tạo công ăn việc làm, tạo điều kiện cho người nghiện tái hòa nhập cộng đồng.

Huỳnh Đức