Dự án hồ chứa nước ngọt khu Lạc Địa, xã Phú Lễ, huyện Ba Tri: Ý Đảng với lòng dân hòa hợp

Các dự án đang triển khai thi công trong khu Lạc Địa. Ảnh: Tr. Xiện

Tăng cường vận động, thuyết phục

Qua công tác tuyên truyền đã giúp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là người dân xã Phú Lễ hiểu đúng nguồn gốc đất Lạc Địa và chủ trương đúng đắn của tỉnh trong xây dựng hồ chứa nước ngọt nhằm phục vụ sinh hoạt, sản xuất cho người dân trên địa bàn huyện Ba Tri và các vùng lân cận, nhất là trong thời điểm hạn, mặn; cùng với đó, dự án kết hợp bảo tồn, xây dựng di tích lịch sử - văn hóa cách mạng Bưng Lạc Địa, phát triển hệ thống giao thông nhằm tạo điều kiện phát triển các cụm, tuyến dân cư gắn với các làng nghề, du lịch,… tạo thêm việc làm, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho người dân trong vùng. Thông qua công tác vận động, thuyết phục, đã có 87/96 hộ dân thuê đất trong khu Lạc Địa đồng thuận với chủ trương của tỉnh. Điều này càng minh chứng về sự hòa hợp của ý Đảng với lòng dân.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn 9 hộ dân, trong đó có đảng viên muốn được cấp quyền sở hữu đất trong khu Lạc Địa không đồng tình với chủ trương này, mặc dù trước đó các cấp, các ngành từ huyện đến xã, ấp tổ chức nhiều đoàn đến trực tiếp vận động, giải thích cho những hộ dân hiểu rõ về lợi ích về mặt kinh tế - xã hội của địa phương sau này, nhưng vẫn không đạt được kết quả. Với tinh thần không để người dân bị mất quyền lợi khi tỉnh thực hiện các công trình, dự án trọng điểm, chiều ngày 26-7-2024, UBND tỉnh chủ trì tổ chức buổi tiếp xúc các hộ dân có kiến nghị, phản ánh liên quan đến đất khu vực Lạc Địa. Tại buổi tiếp xúc có 8 lượt ý kiến. Trong đó, có ý kiến của đảng viên thuộc Chi bộ Khu phố 2, thị trấn Ba Tri cho rằng: Đất Lạc Địa bị “băm nát” và không có văn bản, quy định nào để triển khai khu đất Lạc Địa này; đây là việc làm phục vụ cho lợi ích nhóm… và đảng viên này tiếp tục khẳng định: Đất Lạc Địa là đất lâu đời của người dân, không phải là đất của Nhà nước; yêu cầu trả lại đất Lạc Địa đúng như hiện trạng trước đây để các hộ dân sản xuất hoặc trả tiền công khai phá và tự ý định ra mức giá bồi thường vô căn cứ… Trên cơ sở nguồn gốc đất Lạc Địa và chủ trương thực hiện Dự án xây hồ chứa nước ngọt, khu bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa cách mạng Bưng Lạc Địa, 8 lượt ý kiến của người dân và đảng viên tại buổi tiếp xúc là không có cơ sở xem xét giải quyết vì đây là đất công, do Nhà nước thống nhất quản lý; việc xây dựng các công trình, dự án trong khu Lạc Địa là để phục vụ nhân dân trong vùng; chủ trương xây dựng Dự án được cấp có thẩm quyền xem xét phê duyệt theo quy định. Do vậy, những ý kiến tại buổi tiếp xúc hoàn toàn không mới và đã được giải thích từ trước, cụ thể như:

Nguồn gốc đất Lạc Địa

Theo hồ sơ chế độ cũ để lại (bảng tiếng Pháp), đất khu vực Lạc Địa, xã Phú Lễ thuộc lô đất số 42, bằng khoán số 35, tên chủ sử dụng là Làng Phú Lễ, tổng diện tích 151,33ha. Làng Phú Lễ cho người dân vào đầm đìa để bắt cá vào mùa nước rọt. Sau năm 1954, chính quyền cách mạng giao cho các hộ dân có khẩu đìa trước đây tiếp tục khai thác củi và cá. Đến thời kỳ chống Mỹ, Lạc Địa là căn cứ cách mạng của các xã: An Bình Tây, Mỹ Nhơn, Phú Lễ, Phú Ngãi, Phước Tuy. Thời kỳ này, các hộ có khẩu đìa ngoài căn cứ khai thác cá, hàng năm nộp tiền thuê đất cho chính quyền chế độ cũ, không có trường hợp nào được cấp quyền sở hữu.

Từ sau 1975, khu đất Lạc Địa thuộc quyền quản lý của Nhà nước cho dân thuê để sản xuất và nộp tiền thuê cho chính quyền địa phương. Theo hồ sơ địa chính thành lập năm 1993, đất khu vực Lạc Địa thuộc thửa đất số 31, tờ bản đồ số 6 và thửa đất số 12, tờ bản đồ số 3, tổng diện tích 122,9ha. Diện tích giảm là do làm bờ đê, đường bao quanh khu Lạc Địa để bảo vệ nước ngọt trong khu vực Lạc Địa, phần đất ruộng nằm ngoài đê bao đìa Lạc Địa Nhà nước đã khoán cho người dân sử dụng theo định suất bình quân nhân khẩu.

Từ năm 1990 đến năm 2003, UBND xã Phú Lễ phân lô trong 15 tổ hợp tác thuê. Sau khi được UBND tỉnh đầu tư kinh phí nạo vét phân lô lại khu Lạc Địa, UBND xã Phú Lễ tiếp tục cho 96 hộ dân ký hợp đồng thuê đất. Từ năm 2004 đến năm 2015, UBND xã Phú Lễ ký hợp đồng cho 96 hộ dân thuê. Hầu hết các hộ dân thuê đất trong khu Lạc Địa đều có đất và nhà ở ngoài khu Lạc Địa.

Từ năm 2018, UBND xã ký hợp đồng cho thuê là 5 năm giai đoạn 2018 - 2022, tiền thuê được thu từng năm, nhưng chỉ có 77 hộ dân ký hợp đồng thuê đất còn 19 trường hợp dưới sự tác động tiêu cực về tư tưởng của một vài đối tượng chủ mưu, có hành động chống đối, không ký hợp đồng thuê đất và cũng không đồng ý giao trả đất cho UBND xã Phú Lễ.

Chủ trương thực hiện dự án xây hồ chứa nước ngọt khu bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa cách mạng bưng Lạc Địa

Do tình hình biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn diễn ra gay gắt, nhất là từ năm 2016 đến nay, độ mặn ngày càng cao và xâm nhập sâu, kéo dài, làm cho nguồn nước ngọt thiếu trầm trọng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân và phát triển kinh tế của địa phương. Trước tình hình trên, theo nguyện vọng của Đảng bộ và nhân dân huyện Ba Tri, tỉnh chủ trương cải tạo khu Lạc Địa thành: Khu dân cư tập trung; khu di tích lịch sử - văn hóa cách mạng Bưng Lạc Địa và Hồ chứa nước ngọt để phục vụ người dân trên địa bàn huyện Ba Tri và các vùng lân cận.

Căn cứ Thông báo Kết luận số 107 ngày 18-3-2020 của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại buổi làm việc với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long về công tác ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn tổ chức tại Bến Tre. Thủ tướng thống nhất sự cần thiết tiếp tục nghiên cứu, đầu tư các công trình thủy lợi lớn như xây dựng một số hồ chứa nước ngọt lớn phục vụ nhân dân… Sau khi làm việc với lãnh đạo tỉnh Bến Tre vào ngày 9-7-2020, đến ngày 30-7-2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có Kết luận số 264, thống nhất về chủ trương, vốn đầu tư dự án hồ chứa nước ngọt Lạc Địa.

Để hiện thực hóa Kết luận số 264 của Thủ tướng Chính phủ, ngày 15-7-2020, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1658/QĐ-UBND phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng hồ chứa nước ngọt Lạc Địa, xã Phú Lễ, huyện Ba Tri với nội dung và quy mô cụ thể như: (1) Xây dựng khu dân cư tập trung gắn với làng nghề truyền thống của địa phương với diện tích 10ha; (2) Khu di tích lịch sử - văn hóa cách mạng Bưng Lạc Địa với diện tích 13,5ha; (3) Hồ chứa nước ngọt với diện tích 97,66ha, gồm các hạng mục: Hồ trữ nước ngọt 56,70ha, dung tích dự kiến 2,3 triệu mét khối; đường giao thông chiếm diện tích 10,56ha; cây xanh kết hợp với phát triển du lịch sinh thái với diện tích 30,40ha. Kinh phí do Trung ương đầu tư với tổng mức là 352,157 tỷ đồng và triển khai thực hiện giai đoạn 2021 - 2025.

Trên cơ sở nguồn gốc hình thành và căn cứ tính pháp lý chủ trương trên thì việc đảng viên cùng một số hộ dân cho rằng đất này là của người dân, Nhà nước không có chủ trương triển khai dự án và việc yêu cầu bồi thường cho các hộ dân canh tác trong khu Lạc Địa là hoàn toàn không có cơ sở. Ý kiến của đảng viên đó và các hộ dân đã được một số đảng viên, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp phân tích, giải trình làm rõ ngay tại cuộc sinh hoạt chi bộ và các cuộc tiếp xúc trước đó. Riêng đảng viên này, trước đó, Đảng ủy thị trấn cũng trả lời các khiếu nại của đồng chí bằng văn bản cụ thể.

Thực tế cho thấy, trong khi các cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến xã Phú Lễ tích cực tổ chức tuyên truyền, vận động, đối thoại nhằm giúp người dân thấy rõ mục tiêu, lợi ích mà dự án đem lại cho cộng đồng, giải tỏa những băn khoăn, lo lắng của người dân nhằm tạo sự đồng thuận, ủng hộ để dự án sớm được triển khai để đảm bảo tiến độ thì đảng viên này nhiều lần gây khó khăn với chính quyền, kích động một số hộ dân thuê đất trong khu Lạc Địa kéo đi khiếu kiện nhiều nơi... làm cho tình hình an ninh nông thôn tại xã Phú Lễ thêm phức tạp, căng thẳng, gây khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện dự án trong suốt thời gian qua. Được biết, đảng viên này, nguyên là Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Dân vận Huyện ủy - Với vị trí của mình, trong thời gian còn công tác, đồng chí đã từng tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân nên thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Ấy vậy mà trong những năm qua, đồng chí có suy nghĩ và hành động đi ngược lại với chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và với nguyện vọng chính đáng, cấp thiết của người dân. Thậm chí còn có nhận định chủ quan, quy chụp việc triển khai dự án mục đích là để trục lợi, đàn áp người dân, lợi ích nhóm, đòi bồi thường với số tiền cao ngất ngưỡng... Phải chăng đồng chí cố tình gây khó khăn cho chính quyền, địa phương trong công tác tuyên truyền, vận động, triển khai thực hiện dự án.

Qua vụ việc này, mong rằng tất cả mọi người dân, nhất là cán bộ, đảng viên phải nêu gương trong việc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thực hiện nghiêm những điều đảng viên không được làm. Nếu đảng viên, quần chúng nào cố tình vi phạm liên quan đến khiếu nại, tố cáo hoặc tuyên truyền, phát ngôn không đúng với quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước, đề nghị cấp ủy, chính quyền cần xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật cũng như những điều đảng viên không được làm.

Trần Thuận