Hiện trạng hoạt động sở hữu trí tuệ trên địa bàn tỉnh hiện nay

Bến Tre nằm trong nhóm đầu các tỉnh, thành phố về số lượng chỉ dẫn địa lý.

Đòn bẩy để phát triển

Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị, thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các cấp, các ngành trong tỉnh đã quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển KHCN, thúc đẩy ĐMST và CĐS.

Các hoạt động quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ, tiếp tục được chú trọng triển khai và đem lại những kết quả tốt, có những bước tiến mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của địa phương. Từ việc bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho nông sản đặc trưng đến đẩy mạnh đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu, sở hữu trí tuệ đang trở thành một trong những đòn bẩy quan trọng giúp tỉnh khẳng định vị thế trên bản đồ ĐMST của cả nước.

Tỉnh hiện có 9 sản phẩm nông sản đặc trưng được bảo hộ chỉ dẫn địa lý gồm: gạo, nghêu, chôm chôm, bưởi da xanh, dừa xiêm xanh, sầu riêng Cái Mơn, tôm càng xanh, xoài tứ quý và cua biển. Việc được cấp chỉ dẫn địa lý không chỉ giúp nâng cao giá trị thương mại mà còn góp phần bảo vệ uy tín, thương hiệu sản phẩm nông nghiệp địa phương trên thị trường trong nước và quốc tế.

Toàn tỉnh đã ghi nhận 30 sáng chế/giải pháp hữu ích được nộp hồ sơ về Cục Sở hữu trí tuệ trong giai đoạn vừa qua, hiện có 8 sáng chế/giải pháp hữu ích còn hiệu lực bảo hộ. Trong đó, TP. Bến Tre và các huyện như Châu Thành, Giồng Trôm là các địa phương dẫn đầu với nhiều hồ sơ đăng ký bảo hộ; khẳng định vai trò là trung tâm ĐMST của tỉnh, cho thấy tiềm năng nghiên cứu và sáng tạo đang lan tỏa rộng khắp. Đây là nền tảng quan trọng để thúc đẩy các giải pháp kỹ thuật mới phục vụ sản xuất và đời sống.

Với 195 hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp đã được ghi nhận, trong đó có 86 kiểu dáng công nghiệp đang còn hiệu lực bảo hộ; lĩnh vực thiết kế tại tỉnh đang có sự chuyển mình rõ nét. Nổi bật là nhóm sản phẩm bao bì, chiếm tỷ trọng lớn, cho thấy định hướng rõ ràng trong việc thương mại hóa sản phẩm. TP. Bến Tre một lần nữa khẳng định vai trò dẫn dắt khi sở hữu đến 128 hồ sơ đăng ký, trong khi các huyện còn lại cũng thể hiện sự năng động trong sáng tạo thiết kế.

Số lượng nhãn hiệu được nộp đơn đăng ký bảo hộ lên đến 2.538, trong đó 1.640 nhãn hiệu đang còn hiệu lực bảo hộ, cho thấy sự bứt phá trong nhận thức và hành động của cộng đồng doanh nghiệp về giá trị của sở hữu trí tuệ. TP. Bến Tre tiếp tục giữ vai trò chủ lực với hơn 50% tổng số hồ sơ nhãn hiệu. Các lĩnh vực có tỷ lệ đăng ký cao gồm nông nghiệp (46,4%), dịch vụ và y tế, phản ánh tiềm năng đa dạng và định hướng phát triển thị trường rộng mở của sản xuất, kinh doanh tỉnh nhà.

Tích cực đổi mới sáng tạo

Bên cạnh các hoạt động bảo hộ sở hữu trí tuệ, tỉnh cũng ghi nhận nhiều đóng góp trong ĐMST thông qua hoạt động sáng kiến. Có trên 36.700 sáng kiến được đánh giá có hiệu quả và phạm vi áp dụng tại đơn vị, địa phương. Số lượng sáng kiến được công nhận, đánh giá hiệu quả và phạm vi áp dụng trong và ngoài tỉnh là trên 460, trong đó có 9 sáng kiến được UBND tỉnh xác nhận có hiệu quả và phạm vi áp dụng toàn quốc.

Ngoài ra, từ năm 2005, có trên 270 đề tài nghiên cứu khoa học đã và đang được thực hiện. Đáng chú ý, lĩnh vực nông nghiệp chiếm gần 48% tổng số đề tài, phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp bền vững của tỉnh. Đồng thời, sự tham gia của các lĩnh vực khoa học xã hội và các lĩnh vực khác góp phần không nhỏ vào thúc đẩy phát triển tri thức một cách toàn diện.

Có thể khẳng định, tỉnh đã và đang tạo nên dấu ấn đậm nét trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Đây không chỉ là công cụ bảo vệ sáng tạo mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển nông sản, dịch vụ và sản phẩm công nghiệp của tỉnh. Với nền tảng hiện tại, tỉnh đang sẵn sàng cho bước phát triển mới, hướng tới mục tiêu trở thành địa phương ĐMST và phát triển bền vững trong thời gian tới.

TS. Nguyễn Văn Hiểu

(Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Địa tin học Trường Đại học Nông lâm - Đại học Thái Nguyên)