Hiệp định Paris - chặng đường dài 18 năm

Phái đoàn Việt Nam tại HN Paris

Quá trình đàm phán để đi đến ký kết Hiệp định Paris trải qua một chặng đường dài suốt 18 năm. Đó là cuộc chiến tranh kiên trì, bền bỉ từ Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, đến việc ký Hiệp định Paris, ngày 27/1/1973.

Sau năm 1954, thực hiện âm mưu xâm lược nước ta và áp đặt chủ nghĩa thực dân mới ở Đông Dương, Mỹ hất cẳng Pháp, can thiệp vào Việt Nam, xé bỏ Hiệp định Giơnevơ, ủng hộ, giúp đỡ Ngô Đình Diệm lập chính quyền tay sai ở miền Nam Việt Nam. Chính quyền Diệm – Nhu đã dồn dân lập ấp chiến lược, khủng bố dã man những người kháng chiến, gây lòng hận thù trên khắp miền Nam. Năm 1960, nhân dân miền Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã đứng lên đồng khởi làm tan rã từng mảng lớn chính quyền Nguỵ. Lực lượng cách mạng lớn mạnh nhanh chóng và Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam được thành lập.

Trước tình thế đó, Mỹ đã tăng cường viện trợ kinh tế, phương tiện chiến tranh, tăng cường cố vấn, thực hiện cuộc “chiến tranh đặc biệt”. Cuộc chiến tranh này của Mỹ - nguỵ nhanh chóng bị quân, dân miền Nam đoàn kết đánh bại. Năm 1964, Mỹ cho quân đổ bộ vào miền Nam thực hiện “chiến tranh cục bộ” và phát động không quân đánh phá miền Bắc. Thắng lợi của quân và dân miền Bắc bắn rơi nhiều máy bay, phá huỷ nhiều tàu chiến, đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân, hải quân Mỹ; cùng với thắng lợi của quân và dân ta trên chiến trường miền Nam mà đỉnh cao là thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân – Xuân 1968 đã giáng đòn sấm sét vào quân Mỹ - nguỵ, tạo thế và lực mới cho cách mạng miền Nam, phá sản hoàn toàn chiến lược “chiến tranh cục bộ”, buộc Tổng thống Giôn-xơn ra tuyên bố hạn chế ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra và chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán với ta tại Paris.