Hỏi và trả lời đã đi thẳng vào vấn đề

Về tình hình tài chính, kết quả hoạt động cũng như vai trò của các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước, Thủ tướng nhấn mạnh, trước hết cần thống nhất nhận thức về vị trí của doanh nghiệp Nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa: Doanh nghiệp Nhà nước giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế, làm công cụ vật chất quan trọng để Nhà nước định hướng và điều tiết vĩ mô, làm lực lượng nòng cốt, góp phần chủ yếu để kinh tế Nhà nước thực hiện vai trò chủ đạo trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, là chủ lực trong hội nhập kinh tế quốc tế. Do đó, việc xem xét, đánh giá hiệu quả của doanh nghiệp Nhà nước phải dựa trên quan điểm toàn diện cả về kinh tế, chính trị, xã hội...

Trong thời gian qua, các doanh nghiệp Nhà nước, nhất là các tập đoàn và tổng công ty đã được cơ cấu lại, thích ứng tốt hơn với cơ chế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế, hiệu quả và khả năng cạnh tranh được nâng lên, đóng góp lớn vào phát triển kinh tế xã hội của đất nước (khoảng 40% GDP). Hệ thống doanh nghiệp Nhà nước đang giữ vai trò chủ lực trong phát triển kết cấu hạ tầng, sản xuất tư liệu sản xuất và kinh doanh những dịch vụ quan trọng, nhiều lĩnh vực đã mang lại hiệu quả chung cho nền kinh tế.

Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra những yếu kém, bất cập của doanh nghiệp Nhà nước: Có tổng giá trị tài sản và vốn sở hữu lớn nhưng tỷ suất lợi nhuận trên vốn là chưa tương xứng và khả năng tạo việc làm còn thấp; các tập đoàn và tổng công ty Nhà nước chưa phát huy thật tốt vai trò tiên phong trong việc tổ chức thị trường nội địa, đổi mới công nghệ, phát triển công nghiệp hỗ trợ; tính liên kết và hợp tác giữa các doanh nghiệp này với khu vực dân doanh còn yếu, vì vậy, chưa thực hiện tốt vai trò đầu tàu và khả năng dẫn dắt các doanh nghiệp dân doanh. Một số doanh nghiệp còn buông lỏng quản lý, để xẩy ra thất thoát, tham nhũng. Những yếu kém đó theo Thủ tướng có nguyên nhân từ chính doanh nghiệp nhưng cũng có nguyên nhân từ cơ chế quản lý và cơ cấu kinh tế.

Thủ tướng cho rằng, thái độ của chúng ta là phải tập trung sức đổi mới, nâng cao hiệu qu