Kinh tế > Nông nghiệp

Sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu

BDK - Thời gian qua, được sự quan tâm hỗ trợ của Trung ương và quốc tế, tỉnh đã triển khai nhiều công trình, dự án trọng điểm, với mục tiêu thích ứng biến đổi khí hậu (BĐKH), giảm nhẹ thiên tai.

Thi công cống Tân Phú, huyện Châu Thành thuộc Dự án Quản lý nguồn nước Bến Tre. Ảnh: Cẩm Trúc

Thi công cống Tân Phú, huyện Châu Thành thuộc Dự án Quản lý nguồn nước Bến Tre. Ảnh: Cẩm Trúc

Các công trình, dự án

Trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT), các công trình thủy lợi điều tiết nước, phòng chống xâm nhập mặn trọng điểm được triển khai thực hiện như: Dự án quản lý nguồn nước Bến Tre, Dự án cấp nước sinh hoạt cho dân cư khu vực cù lao Minh trong điều kiện BĐKH và nước biển dâng, Tiểu dự án 4, 5 - cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển sinh kế bền vững cho người dân vùng ven biển Ba Tri và Thạnh Phú nhằm thích ứng với BĐKH - vay vốn Ngân hàng Thế giới (WB) Hợp phần xây dựng; các mô hình trồng trọt và chăn nuôi có hiệu quả kinh tế và thích ứng BĐKH…

Dự án quản lý nguồn nước Bến Tre đang thi công các công trình như: cống Tân Phú (tiến độ đạt 45%), cống Bến Rớ (tiến độ đạt 26%). Đối với cống Bến Tre, cống An Hóa, Thủ Cửu, Cái Quao đã bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB), đang thực hiện lựa chọn nhà thầu thi công.

Dự án cấp nước sinh hoạt cho dân cư khu vực cù lao Minh trong điều kiện BĐKH và nước biển dâng, đang thi công hoàn thiện các gói thầu lắp đặt thiết bị tuyến ống từ cầu Hàm Luông về thị trấn Thạnh Phú và trạm bơm tăng áp số 2. Riêng trạm bơm tăng áp số 1 đang thực hiện công tác GPMB.

Đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thích ứng với BĐKH, tỉnh tiếp tục thực hiện đồng bộ 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể. Trong đó, có quan tâm liên kết vùng ĐBSCL. Bến Tre xoay trục phát triển kinh tế theo hướng Đông, phát triển phù hợp với điều kiện nước mặn, phát triển kinh tế biển, khai thác tiềm năng khu vực ven biển.

Trạm bơm nước thô Cái Bè và hệ thống tuyến ống truyền tải là một trong những công trình trọng điểm theo Nghị quyết số 120/NQ-CP. UBND tỉnh đã chủ trì tổ chức cuộc họp báo tiến độ thực hiện và các đề xuất của Dự án trạm bơm nước thô Nhà máy nước Đồng Tâm và hệ thống tuyến ống truyền tải; thống nhất phương án thực hiện trước hợp phần 1 của dự án bao gồm Trạm bơm nước thô đặt tại Nhà máy nước Đồng Tâm, tỉnh Tiền Giang và hệ thống tuyến ống truyền tải; kế hoạch phát triển 4 ngàn ha nuôi tôm biển công nghệ cao (CNC).

Nhân rộng các mô hình

Sở NN&PTNT đã triển khai, đẩy mạnh công tác phòng chống dịch bệnh và tăng cường khả năng chống chịu của cây trồng, vật nuôi trước những thay đổi của khí hậu. Đối với cây ăn trái, cây dừa, thông qua các lớp tập huấn đã lồng ghép tuyên truyền, thông tin người dân về tình hình hạn mặn, vận động trữ nước ngọt để phục vụ cho mùa hạn mặn. Tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật để hướng dẫn người dân chăm sóc cây trồng trong điều kiện hạn mặn, góp phần nâng cao kiến thức về cách nhận biết từng đối tượng gây hại và biện pháp phòng trừ hiệu quả nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Đồng thời, tỉnh phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu - Dịch vụ công nghệ và môi trường TP. Hồ Chí Minh thực hiện mô hình xử lý nước thải ao nuôi tôm CNC để tái sử dụng lại tiết kiệm được nguồn tài nguyên nước. Trong nuôi trồng thủy sản nghiên cứu quy trình xử lý nước thải để tái sử dụng lại cụ thể như: Đối với nguồn nước mặn tiết kiệm được lượng nước mới, giảm thiểu chi phí xử lý hóa chất nhưng có thể tái sử dụng lại nguồn nước một cách tốt nhất. Đối với nguồn nước ngọt tiết kiệm được nguồn nước thải trong nuôi trồng thủy sản để sử dụng vào canh tác nông nghiệp mang lại hiệu quả thiết thực trong thích ứng BĐKH.

Nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi có hiệu quả kinh tế và thích ứng BĐKH được xây dựng và đang nhân rộng như: Áp dụng giải pháp canh tác vườn chôm chôm trong điều kiện BĐKH theo hướng an toàn, chất lượng tại xã Phú Phụng, huyện Chợ Lách quy mô 2ha/3 hộ, 2021 - 2022. Liên kết sản xuất bưởi da xanh theo tiêu chuẩn hữu cơ tại xã Sơn Phú (Giồng Trôm), quy mô 5ha/15hộ, 2021 - 2022. Áp dụng giải pháp canh tác vườn sầu riêng trong điều kiện BĐKH theo hướng an toàn, chất lượng tại xã Tân Phú (Châu Thành), quy mô 4ha/10 hộ, 2021 - 2022. Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng CNC tuần hoàn gắn với chuỗi giá trị tại huyện Thạnh Phú. Phát triển sinh kế nuôi tôm càng xanh toàn đực xen vườn dừa…

Để chủ động, sẵn sàng ứng phó với thiên tai, giảm nhẹ rủi ro thiên tai, giảm thiểu thiệt hại thiên tai và khí hậu cực đoan gia tăng do BĐKH, Sở NN&PTNT đã chuyển đổi hình thức thông tin tin nhắn SMS cảnh báo thiên tai sang hình thức ứng dụng mạng xã hội Zalo; thường xuyên phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi, địa phương và các đơn vị có liên quan tiến hành kiểm tra tính an toàn của các công trình thủy lợi trước mùa mưa lũ để kịp thời sửa chữa nếu có xảy ra hư hỏng đột xuất.

Đặc biệt, Sở NN&PTNT đang duy trì, nhân rộng kết quả Dự án nông nghiệp Carbon thấp tỉnh Bến Tre giai đoạn 2013 - 2020, với mục tiêu đảm bảo phù hợp với mục tiêu chung là phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, góp phần sớm hoàn thành tiêu chí số 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại tỉnh, nhất là nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi, trong điều kiện BĐKH.

Bên cạnh đó, tỉnh còn phát động trồng 10 triệu cây xanh trên địa bàn tỉnh, tổng số lượng cây xanh năm 2022 trồng trên địa bàn tỉnh là 2,5 triệu cây.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế

Nhằm góp phần thực hiện đầy đủ các cam kết của một bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về BĐKH ngày 25-7-2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 888/QĐ-TTg phê duyệt Đề án những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về BĐKH (Hội nghị COP26).

Nhân rộng mô hình phát triển nuôi tôm càng xanh toàn đực xen lúa tại huyện Thạnh Phú. Ảnh: C. Trúc

Nhân rộng mô hình phát triển nuôi tôm càng xanh toàn đực xen lúa tại huyện Thạnh Phú. Ảnh: C. Trúc

Theo đó, UBND tỉnh có Công văn số 5193/UBND-KT ngày 18-8-2022 để cụ thể hóa triển khai trên địa bàn tỉnh, trong đó một số nội dung như: Thực hiện rà soát, tích hợp, lồng ghép mục tiêu và giải pháp triển khai kết quả Hội nghị COP26 vào nội dung quy hoạch tỉnh và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương; vận động, thu hút tài trợ quốc tế (các nguồn tài chính công tư, công nghệ, tri thức, kinh nghiệm) cho các nhiệm vụ thích ứng, giảm phát thải khí nhà kính trên địa bàn tỉnh. Tỉnh cũng đã đẩy mạnh hợp tác quốc tế, hợp tác vùng trong ứng phó BĐKH, cụ thể đang hợp tác triển khai các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh như: WB, IFAD, JICA; GIZ.

UBND tỉnh phối hợp với tỉnh Tunchea, Rumani, Viện Nghiên cứu và Phát triển Quốc gia đồng bằng Đa-Nuýp, Khu dự trữ sinh quyển đồng bằng Đa Nuýp châu Âu thực hiện Thỏa thuận ký kết và thực hiện Dự án thành lập thí điểm Khu bảo tồn phục vụ phát triển bền vững vùng du lịch sinh thái và Trung tâm tri thức về phát triển du lịch sinh thái tại ĐBSCL, dự kiến kết nối lại các chuyến làm việc của hai bên vào năm 2023.

Hiện nay, tỉnh chưa chủ động được nguồn nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt thích ứng với xâm nhập mặn, nước biển dâng. Do hệ thống công trình thủy lợi vẫn chưa được khép kín như: Dự án quản lý nước vẫn chưa hoàn thành, hệ thống thủy lợi Nam Bến Tre. Năng lực cảnh báo xâm nhập mặn tỉnh chưa hoàn chỉnh: hệ thống quan trắc dự báo độ mặn và giám sát chất lượng nước tự động trên các nhánh sông chính của tỉnh hiện đang trong quá trình khắc phục, chưa vận hành chính thức.

Thời gian tới, UBND tỉnh kiến nghị bộ, ngành Trung ương hỗ trợ tỉnh đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án/công trình thủy lợi để sớm đưa vào phục vụ ngăn mặn, kiểm soát nguồn nước như Dự án quản lý nước Bến Tre, Trạm bơm nước thô Cái Bè và hệ thống tuyến ống truyền tải. Đồng thời, hỗ trợ tỉnh đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thủy lợi Nam Bến Tre.

Nhằm tăng cường phát triển năng lượng sạch, giảm phát thải khí nhà kính, kiến nghị Chính phủ sớm ban hành cơ chế, chính sách giá mới cho các dự án điện gió hoàn thành sau ngày 1-11-2021.

Để thực hiện tốt các quy định pháp luật về BĐKH theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các nghị định, thông tư hướng dẫn dưới luật, tỉnh cũng kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tăng cường và sớm thực hiện công tác tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ địa phương trong quản lý giảm phát thải khí nhà kính, kiểm soát các chất làm suy giảm tầng ozone, chất gây hiệu ứng nhà kính.

(Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Cảnh)

Cẩm Trúc

Chia sẻ bài viết