Theo dõi diễn biến xâm nhập mặn để chủ động ứng phó

Cơ quan chức năng khảo sát tại Nhà máy nước Sơn Đông, TP. Bến Tre. 

Người dân chủ động ứng phó

Theo Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Bùi Văn Thắm, thời gian qua, các sở, ban, ngành, các cấp địa phương đã tập trung công tác tuyên truyền, phát động nhân dân, doanh nghiệp tích cực trữ nước mưa, nước ngọt bằng nhiều hình thức. Các phương tiện thông tin đại chúng, các trang website của các cơ quan, địa phương cập nhật, thông tin rộng rãi đến các cấp địa phương và người dân về diễn biến, tình hình xâm nhập mặn; thông tin được chuyển tiếp thông qua các nhóm Zalo để người dân có được thông tin, chủ động ứng phó.

Sở NN&MT đã ban hành cẩm nang hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp kỹ thuật về chăm sóc, phòng ngừa dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, thủy sản, trữ nước mưa, nước ngọt, đảm bảo vệ sinh môi trường... trong điều kiện hạn mặn. Ban hành khuyến cáo lịch thời vụ gieo trồng phù hợp với điều kiện nguồn nước, tình hình xâm nhập mặn...

Trên địa bàn toàn tỉnh, có 67 nhà máy cấp nước sạch đang hoạt động, với tổng công suất 10.500m³/giờ (khoảng 250 ngàn m³/ngày đêm), cung cấp nước sạch cho khoảng 300 ngàn hộ dân. Qua theo dõi, có khoảng 32/67 nhà máy nước (NMN) có độ mặn nước sau xử lý dưới 0,5%o, với tổng số hộ có nguồn nước sạch chưa bị nhiễm mặn khoảng 142/300 ngàn hộ (tỷ lệ 47,33%).

Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn, độ mặn tại các khu vực cấp nước: Khu vực Bình Đại, Ba Tri dao động từ 3 - 3,2%o. Khu vực Thạnh Phú dao động từ 0,7 - 3,5%o. Khu vực Mỏ Cày Nam dao động từ 0,8 - 3,9%o. Khu vực Giồng Trôm dao động từ 0,8 - 5%o. Khu vực Mỏ Cày Bắc dao động từ 0,l - 3,9%o. Khu vực Châu Thành dao động từ 0,1 - 1,5%o.

Công ty cổ phần Cấp thoát nước Bến Tre, kết quả độ mặn đo được sau xử lý tại các NMN dao động từ 0,08 - 0,46%o. Các NMN tư nhân, kết quả độ mặn đo được sau xử lý tại một số NMN dao động 0,1 - 1,2%o.

Từ đầu mùa khô 2024-2025 đến nay, mặn chủ yếu lên xuống theo triều. Có những đợt mặn xâm nhập sâu, ở mức cao nhưng sau đó giảm xuống. Độ mặn cao duy trì trong khoảng thời gian ngắn. Đồng thời, người dân có sự chủ động ứng phó nên lượng nước ngọt dữ trữ trong dân vẫn đáp ứng được, kết hợp với việc vận hành cấp nước qua hệ thống RO tại một số nhà máy nên không xảy ra tình trạng thiếu nước phục vụ ăn uống. Riêng nguồn nước sinh hoạt, người dân tạm chấp nhận sử dụng nguồn nước do các nhà máy cung cấp bị nhiễm mặn.

Riêng NMN An Hóa, NMN An Phước thuộc Công ty cổ phần Cấp nước sinh hoạt Châu Thành có độ mặn vượt quy chuẩn (dao động từ 0,55 - 2%o). Để ứng phó, công ty sẽ thực hiện một số giải pháp để giảm tác động của xâm nhập mặn đến người dân.

Không để thiếu nước ngọt

Theo Phó giám đốc Sở NN&MT Bùi Văn Thắm, thời gian tới, tình hình xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh còn phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn và các đợt xâm nhập mặn theo đỉnh triều. Nhằm thực hiện tốt công tác phòng chống, ứng phó thiên tai, xâm nhập mặn cần tiếp tục tăng cường công tác thông tin về diễn biến, tình hình xâm nhập mặn. Tuyên truyền, vận động nhân dân, doanh nghiệp tích cực trữ nước ngọt để phục vụ chăn nuôi và tưới cho cây trồng, nâng cao ý thức người dân trong việc sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Đài Khí tượng thủy văn tỉnh thực hiện công tác đo kiểm tra độ mặn tại các trạm theo kế hoạch đã được UBND tỉnh phê duyệt. Thực hiện tốt công tác dự báo, cảnh báo tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn để phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành, nhất là công tác dự báo sớm, chính xác về thời gian, độ mặn cao nhất, mức độ xâm nhập sâu trên các sông chính để các cấp chính quyền địa phương và người dân kịp thời điều chỉnh phương án ứng phó cho phù hợp. Trong giai đoạn mặn diễn biến gay gắt cần dự báo chính xác thời điểm xuất hiện nước ngọt (hoặc nước có độ mặn thấp) để kịp thời có giải pháp lấy, trữ nước.

Các địa phương, đơn vị có liên quan kịp thời xử lý, khắc phục ngay khi xảy ra tình trạng ô nhiễm nguồn nước bên trong hệ thống công trình thủy lợi, các kênh rạch nội đồng, các đập tạm... nhất là đối với khu vực cấp nước thô của các NMN sinh hoạt.

UBND các huyện, thành phố kiên quyết không để người dân sản xuất ở những vùng có nguy cơ thiếu nước, có khả năng bị ảnh hưởng xâm nhập mặn và ngoài vùng quy hoạch; chỉ đạo sản xuất theo đúng lịch thời vụ.

Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh phối hợp chặt chẽ với các địa phương trong việc vận hành các công trình thủy lợi, có phương án vận hành linh hoạt các công trình, nhằm đảm bảo điều kiện tốt nhất để phục vụ ngăn mặn, trữ ngọt, chủ động ứng phó xâm nhập mặn, hạn chế tình trạng ô nhiễm nguồn nước, tiêu thoát nước phù hợp cho từng khu vực.

Các đơn vị cấp nước chủ động quan trắc độ mặn, chất lượng nước ở các nguồn lấy nước, thực hiện các giải pháp, nhằm đảm bảo cấp nước nguồn nước ngọt kịp thời đến người dân. Kiểm tra, bảo dưỡng các điểm cấp nước tập trung. Đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp tích trữ nước ngọt để phục vụ sản xuất, sinh hoạt trong thời gian cao điểm xâm nhập mặn, kiên quyết không để người dân thiếu nước.

Bài, ảnh: Trần Quốc