Thông qua cơ chế đặc thù giải quyết bài toán nhà ở cho người thu nhập thấp

Quốc hội vừa chính thức thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội trong phiên họp ngày 29-5-2025. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Quyết định này được kỳ vọng sẽ khơi thông nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở xã hội, góp phần giải quyết bài toán nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp. Cụ thể, Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1-6-2025, trừ các nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết thì có hiệu lực từ ngày 1-7-2025.

Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết này diễn ra trong bối cảnh thị trường bất động sản còn nhiều khó khăn, giá nhà đất neo ở mức cao, vượt quá khả năng chi trả của đại đa số người dân. Đặc biệt, nhu cầu về nhà ở xã hội ngày càng bức thiết, nhất là tại các thành phố lớn, khu công nghiệp tập trung.

Quá trình thảo luận tại Quốc hội cho thấy sự quan tâm sâu sắc của các đại biểu đến vấn đề nhà ở xã hội. Nhiều ý kiến bày tỏ sự nhất trí cao với các cơ chế, chính sách được đề xuất trong dự thảo Nghị quyết. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đóng góp các ý kiến mang tính xây dựng, góp phần hoàn thiện chính sách.

Trước khi Quốc hội tiến hành biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thay mặt Chính phủ, đã báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết. Bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết ban hành Nghị quyết, đồng thời ghi nhận những ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội.

Nhiều ý kiến bày tỏ sự nhất trí cao với các cơ chế, chính sách được đề xuất trong dự thảo Nghị quyết. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết trên cơ sở triển khai thực hiện quy định của Luật Nhà ở năm 2023, Chính phủ đã chủ động rà soát những khó khăn, bất cập trong quá trình triển khai thực hiện chính sách về phát triển nhà ở xã hội và đã báo cáo Bộ Chính trị về chủ trương ban hành Nghị quyết thí điểm.

Cụ thể, Chính phủ tập trung vào 6 nhóm chính sách để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội đồng thời bổ sung 3 nhóm chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, bao gồm: Xác định giá bán, giá thuê mua nhà; Điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội; Hoàn trả tiền sử dụng đất, kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, Nghị quyết lần này mang đến nhiều điểm mới, thể hiện sự quyết tâm của Nhà nước trong việc tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển nhà ở xã hội. Cụ thể là điều kiện hưởng chính sách, thể chế hóa kịp thời Kết luận số 127-KL/TW và 137-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tăng cường hỗ trợ nhà ở xã hội cho người dân, nhất là đối tượng chịu tác động của việc sáp nhập, sắp xếp đơn vị hành chính. Cắt giảm thủ tục hành chính, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, gắn với tăng cường giám sát, tạo chủ động cho chủ đầu tư theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Tạo nguồn lực tài chính ổn định, bền vững cho phát triển nhà ở xã hội, theo đó quỹ này sẽ là một quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận. Thêm vào đó là giao chủ đầu tư không qua đấu thầu, cụ thể đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, thu hút các nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm.

Cụ thể, thủ tục đầu tư xây dựng sẽ cắt giảm khâu không cần thiết, rút ngắn thời gian triển khai dự án đồng thời cho phép chủ đầu tư được tính chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vào chi phí đầu tư của dự án.

Việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia được coi là một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết. Quỹ này sẽ có chức năng đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, tạo lập nhà ở xã hội, nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuê.

Nguồn tài chính của Quỹ sẽ đến từ nhiều kênh khác nhau, bao gồm ngân sách Nhà nước cấp. Tiền trích từ số tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội. Tiền bán nhà ở thuộc tài sản công, tiền đấu giá quyền sử dụng đất. Nguồn hỗ trợ tự nguyện, nguồn đóng góp của tổ chức, cá nhân trong, ngoài nước và các nguồn huy động hợp pháp khác. Quỹ này sẽ được quản lý chặt chẽ, công khai, minh bạch, bảo đảm sử dụng đúng mục đích, hiệu quả.

Một điểm đáng chú ý của Nghị quyết là việc cho phép giao chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội không thông qua đấu thầu. Giải pháp này được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, thu hút các nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm.Tuy nhiên, để bảo đảm tính minh bạch, công bằng, Nghị quyết cũng quy định rõ các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, giám sát.

Nghị quyết cũng tập trung vào việc cắt giảm các thủ tục hành chính rườm rà, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực nhà ở xã hội. Theo đó, nhiều thủ tục không cần thiết sẽ được bãi bỏ, rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục còn lại. Về khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực nhà ở xã hội, Nghị quyết cho phép chủ đầu tư được tính chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vào chi phí đầu tư của dự án. Điều này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho các nhà đầu tư, đồng thời bảo đảm quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng bởi dự án.

Để Nghị quyết thực sự đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả, vai trò của công tác tổ chức thực hiện là vô cùng quan trọng, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, cụ thể, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Chính phủ cũng yêu cầu các địa phương rà soát, điều chỉnh quy hoạch, bố trí đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong quá trình triển khai dự án.

Theo Vietnam+