Ông Nguyễn Văn D có nhu cầu tư vấn: Bạn tôi là ông H có vay 80 triệu đồng lãi suất cao 20%. Ông H trả lãi đã hơn 10 tháng qua, đến nay vẫn chưa trả được nợ gốc và bị bên cho vay chửi bới, hăm dọa. Xin hỏi, trường hợp của ông H phải làm sao?
Thắc mắc của ông được luật sư Lê Vũ Hồng Huệ (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Pháp luật quy định về các chế tài xử lý hành vi cho vay nặng lãi:
+ Về xử phạt vi phạm hành chính: Tại điểm d khoản 3 Điều 11 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2018 của Chính phủ quy định: Phạt tiền từ 5 - 15 triệu đồng đối với hành vi cho vay tiền có cầm cố tài sản, nhưng lãi suất cho vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm cho vay.
+ Về xử lý hình sự: Một người được coi là có hành vi phạm tội cho vay nặng lãi khi cho người khác vay tiền thông qua các hình thức như vay, mượn, ký nợ thông qua hợp đồng bằng văn bản (hoặc thỏa thuận miệng) với mức lãi suất cao hơn gấp 5 lần trở lên mức lãi suất cao nhất theo quy định của Bộ luật Dân sự; có tính chất chuyên bóc lột nhằm thu lợi bất chính. Thủ đoạn là lợi dụng người đi vay gặp hoàn cảnh khó khăn; số tiền thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên và người này đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc đã bị kết án về tội cho vay nặng lãi mà chưa được xóa án tích, thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 201 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Căn cứ vào những quy định trên, ông H xác định được hành vi vay tiền với lãi suất 20%/tháng là hình thức vay nặng lãi, vì theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự thì mức lãi suất cho vay không được vượt quá 20%/năm (1,67 %/tháng) của khoản tiền vay.
Tuy nhiên, ông H là người đã thỏa thuận mức lãi suất trên khi nhận tiền của bên cho vay nên trước hết ông H gặp trực tiếp và thương lượng lại với bên cho vay về việc trả vốn gốc và thương lượng lại mức lãi suất.
Trường hợp bên cho vay đồng ý thương lượng với ông H nhưng không thống nhất về mức lãi suất thì ông H có thể yêu cầu bên cho vay khởi kiện tại tòa án (nơi giao kết hợp đồng hoặc nơi ông H cư trú) để được tòa án xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật dân sự về tranh chấp hợp đồng vay.
Trường hợp bên cho vay không đồng ý thương lượng cùng ông H cũng không đồng ý khởi kiện giải quyết tại tòa án theo tranh chấp dân sự thì ông H có thể đến cơ quan cảnh sát điều tra (nơi hai bên giao kết hợp đồng vay) để trình báo, tố giác hành vi cho vay nặng lãi của bên cho vay. Cơ quan chức năng sẽ tiến hành giải quyết theo quy định pháp luật.
H.Trâm (thực hiện)
