Về thăm Gò Tranh anh hùng

Bia lưu niệm Chiến thắng Gò Tranh ở xã Tân Lợi Thạnh, huyện Giồng Trôm. Ảnh: Bảo Tàng

Chiến thắng oanh liệt

Lịch sử đấu tranh cách mạng xã Tân Lợi Thạnh (1930 - 2010) còn ghi chép lại về sự kiện Chiến thắng Gò Tranh năm 1968 như một niềm tự hào lớn lao. Năm 1960, cuộc tiến công Xuân Mậu Thân vào thị xã Bến Tre đã giành thắng lợi to lớn. Ta đã tiêu diệt, tiêu hao nhiều sinh lực địch. Địch cứu vãn tình thế bằng việc cho quân Mỹ nhảy vào tham chiến để cứu quân ngụy lúc đó đang suy yếu. Chúng đem theo nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại. Hàng ngày, máy bay, tàu chiến bắn phá liên tục vào vùng giải phóng. Tỉnh ủy, Tỉnh đội khi ấy đã điều động, sắp xếp lại lực lượng để chủ động thế tiến công, chuẩn bị tinh thần và lực lượng đánh Mỹ - ngụy phản kích vào vùng giải phóng.

Hội nghị Huyện ủy Giồng Trôm tháng 7-1968, họp tại ấp Giồng Đồng đã đưa ra chủ trương quyết tâm vượt gian khổ, hy sinh, sẵn sàng đánh Mỹ. Xã Tân Hào được huyện chọn làm trọng điểm đánh địch, bảo vệ vùng giải phóng. Cuối tháng 7-1969, ta phát hiện địch mở cuộc càn lớn đánh vào địa bàn, hợp điểm tại Tân Hào. Tiểu đoàn 516, Đại đội 12,8 ly xây dựng trận địa đánh quân đổ bộ đường không bằng trực thăng ở Ấp 9, xã Tân Hào. Ban Chỉ huy Tỉnh đội đóng tại xã Lương Phú di chuyển về Giồng Tre Quạ chỉ huy bộ đội sẵn sàng đánh địch. Chi bộ Tân Hào huy động gần 300 dân công hỏa tuyến trong đêm, phục vụ cho trận đánh lớn của bộ đội tại Gò Tranh.

Đêm 22-7-1968, trinh sát kỹ thuật Tỉnh đội phát hiện địch tập trung quân Mỹ - ngụy đánh vào căn cứ huyện Giồng Trôm, có máy bay ném bom B52 yểm trợ. Lực lượng Bộ binh Mỹ hành quân bằng tàu vào sông Giồng Trôm đánh các xã Thuận Điền, Lương Phú, Lương Hòa và Long Mỹ. Trung đoàn 10 đổ bộ bằng trực thăng xuống các xã Tân Hào, Hiệp Hưng (nay là tách ra thành 2 xã Hưng Lễ và Hưng Nhượng). Ban Chỉ huy Tiểu đoàn 516 cho lực lượng triển khai đội hình chiến đấu. Đại đội ĐKZ 75 và 57 cùng các tổ hỏa lực B40, B41 phục kích đánh tàu trên đoạn sông Bến Tre thuộc địa bàn Lương Phú, Lương Hòa. Tiểu đoàn 516 và Tiểu đoàn 5 hành quân về Gò Tranh, tổ chức đánh địch đổ bộ bằng đường không.

Rạng sáng 23-7-1968, địch dội 6 lượt bom B52 xuống các xã Lương Phú, Thuận Điền, Long Mỹ, Tân Hào. 7 giờ sáng, địch đưa 14 trực thăng chở hai đại đội thuộc Trung đoàn 10, Sư đoàn 7 đổ quân xuống trận địa Gò Tranh. Đại đội Phòng không 12,8 ly và các đơn vị đồng loạt nổ súng bắn rơi tại chỗ 7 chiếc máy bay, bắn cháy 4 chiếc khác. Tiểu đoàn 5, Đại đội 3 của Tiểu đoàn 516 nhanh chóng xuất kích đánh diệt trên 200 tên địch. Đoàn trực thăng thứ hai của địch chở một tiểu đoàn của Trung đoàn 10 đến tiếp cứu, ta tiếp tục bắn hỏng 1 máy bay địch. Hỏa lực địch bắn gần 5 ngàn quả đạn xuống ven sông Bến Tre, dọn đường cho 20 chiếc tàu Lữ đoàn 3 của Mỹ chạy vào doi Hòa Lợi đến bến đò Thủ Ngữ. Các đơn vị bộ đội săn tàu, Đại đội ĐKZ 75 và B40, B41 của ta bắn chìm và cháy 16 tàu địch. Địch cho lực lượng hải quân kéo tàu chìm vào, bị ta bắn chìm thêm 12 chiếc. Tổng cộng trong 2 ngày 23 và 24-7-1968, ta bắn chìm, bắn cháy 28 tàu địch, bắn rơi và hư 12 máy bay trực thăng, diệt khoảng 500 tên địch.

Vinh danh xã anh hùng

Trận đánh này khi ấy đã được bình luận ví như “Bạch Đằng Giang thời đại”. Đơn vị săn tàu của tỉnh được tuyên dương danh hiệu “Anh dũng kiên cường, diệt nhiều giặc Mỹ”. Ngày 8-9-1968, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư khen đồng bào, chiến sĩ và cán bộ miền Nam. Trong đó, có Bến Tre về những chiến công năm Mậu Thân 1968.

Trong hội nghị du kích chiến tranh toàn miền Nam tháng 10-1968, với những chiến công, tỉnh được Bộ Chỉ huy Quân giải phóng miền Nam tặng thưởng cờ danh dự mang 8 chữ vàng “Anh dũng Đồng khởi, thắng Mỹ, diệt ngụy” và được công nhận là một trong 3 ngọn cờ đầu của phong trào nhân dân du kích chiến tranh. Cuối năm 1968, Tỉnh ủy Bến Tre chọn khu vực Gò Nổi, nay thuộc ấp Giồng Đồng, xã Tân Lợi Thạnh, huyện Giồng Trôm để tổ chức lễ đón nhận danh hiệu 8 chữ vàng cao quý “Anh dũng Đồng khởi, thắng Mỹ, diệt ngụy”. Ngày 22-8-1998, nhân dân và lực lượng vũ trang nhân dân xã Tân Lợi Thạnh vinh dự được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Di tích của sự kiện Chiến thắng Gò Tranh ngày nay có tổng diện tích 301,7m². Đây là khu vực trung tâm của trận đánh ngày xưa, hiện được khoanh vùng để đặt công trình bia lưu niệm, nhằm tôn vinh chiến công và sự hy sinh anh dũng của quân dân ta. Bia lưu niệm Chiến thắng Gò Tranh được khởi công ngày 21-1-2021, hoàn thành ngày 2-9-2021, kinh phí 242 triệu đồng từ vốn tài trợ và các nguồn hợp pháp khác.

Thanh Đồng