Bà N.T.D có nhu cầu tư vấn: Cháu ngoại tôi là B bị phạt 3 năm 6 tháng tù về tội cố ý gây thương tích. Nay B đã chấp hành án được 1 năm tù. Xin hỏi: B có được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt hay không. Điều kiện nào thì được xét cho giảm thời hạn chấp hành án phạt tù?
Thắc mắc của bà được luật sư Phạm Thị Kim Tuyến - Đoàn Luật sư Bến Tre tư vấn như sau:
- Điều 30 - Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 quy định: “Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy định trong Bộ luật này, do tòa án quyết định áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó”.
Theo Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC ngày 15-5-2013 do Bộ Công an - Bộ Quốc phòng - Tòa án nhân dân tối cao - Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành, hướng dẫn thi hành các quy định về giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân. Tại Khoản 1 Điều 6 quy định phạm nhân có đủ các điều kiện sau đây thì được đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù:
a) Đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời hạn đối với hình phạt tù từ 30 năm trở xuống hoặc 12 năm đối với tù chung thân.
b) Có nhiều tiến bộ thể hiện ở việc chấp hành tốt nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên. Cụ thể như sau: Phạm nhân bị phạt tù trên 3 - 5 năm phải có ít nhất 6 tháng hoặc 2 quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên.
Ngoài ra, Thông tư liên tịch còn quy định rất nhiều điều kiện cụ thể cho từng đối tượng đang chấp hành án phạt tù, theo nguyên tắc là nhằm bảo đảm tính nhân đạo xã hội chủ nghĩa, khách quan, công bằng và có tác dụng khuyến khích phạm nhân thi đua cải tạo tiến bộ.
Mặt khác, tại Điều 5 - Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC quy định: Việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được thực hiện mỗi năm 3 đợt, vào các dịp: Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4), Ngày Quốc khánh (2-9) và Tết Nguyên đán. Đối với các trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Quốc phòng, thực hiện việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù vào dịp ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày hội quốc phòng toàn dân (22-12) thay cho dịp Tết Nguyên đán.
Trên cơ sở quy định pháp luật nêu trên và trường hợp của B, do bị phạt tù thời hạn 3 năm 6 tháng, nhưng mới chấp hành hình phạt tù 1 năm nên thuộc trường hợp chưa đủ điều kiện về thời gian chấp hành hình phạt tù để được đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù (ít nhất đã chấp hành được 1/3 thời hạn).
Tuy nhiên, B có rất nhiều cơ hội được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù. Ngoài điều kiện về thời gian, trong quá trình chấp hành án, B cần phải rèn luyện, tu dưỡng, có kỷ luật, có nhiều tiến bộ thể hiện ở việc chấp hành tốt nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên; có thành tích tốt từ loại khá trở lên trong nhiều năm liền kề.
Việc lập thủ tục hồ sơ, danh sách đề nghị phạm nhân được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù sẽ do trại giam (nơi cháu ông chấp hành án) xét, hướng dẫn và thực hiện theo quy định của pháp luật.
H. Trâm (thực hiện)
