Ông N.V.T có nhu cầu tư vấn: Em tôi bị tạm giam vì đã tham gia trộm cắp xe máy cùng với người bạn. Xin hỏi: Thời hạn tạm giam đối với người trộm cắp (lần đầu) là bao lâu. Tôi có thể bảo lãnh cho em tôi được không? Tôi phải làm sao?
Thắc mắc của ông được luật sư Nguyễn Văn Tặng (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Điều 173 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định về thời hạn tạm giam để điều tra vụ án hình sự là không quá 2 tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá 3 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 4 tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Trường hợp vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, xét cần phải có thời gian dài hơn cho việc điều tra và không có căn cứ để thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp tạm giam thì chậm nhất là 10 ngày trước khi hết thời hạn tạm giam, cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị viện kiểm sát gia hạn tạm giam.
Luật cũng quy định việc gia hạn tạm giam như sau: Đối với tội phạm ít nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam 1 lần không quá 1 tháng; đối với tội phạm nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam 1 lần không quá 2 tháng; đối với tội phạm rất nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam 1 lần không quá 3 tháng; đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam 2 lần, mỗi lần không quá 4 tháng.
Trường hợp ông T hỏi nhưng không nêu rõ xe máy mà em ông trộm cắp có giá trị là bao nhiêu, em ông tham gia trộm cắp xe máy với vai trò chủ mưu (có tổ chức) hay chỉ là đồng phạm giản đơn (rủ rê). Tuy nhiên, do em ông phạm tội lần đầu và tài sản trộm cắp là chiếc xe máy nên có thể là phạm tội ít nghiêm trọng, được quy định tại khoản 1, Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 2015 với mức định khung hình phạt từ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Vì vậy, em ông có thể bị tạm giam không quá 2 tháng và nếu có gia hạn thì tổng thời gian bị tạm giam là không quá 3 tháng.
Điều 121 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về bảo lĩnh (hay còn gọi là bảo lãnh) như sau: 1) Bảo lĩnh là biện pháp ngăn chặn thay thế tạm giam. Căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của bị can, bị cáo, cơ quan điều tra, viện kiểm sát nhân dân, tòa án nhân dân có thể quyết định cho họ được bảo lĩnh. 2) Cá nhân là người đủ 18 tuổi trở lên, nhân thân tốt, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, thu nhập ổn định và có điều kiện quản lý người được bảo lĩnh thì có thể nhận bảo lĩnh cho bị can, bị cáo là người thân thích của họ và trong trường hợp này thì ít nhất phải có 2 người. Cá nhân nhận bảo lĩnh phải làm giấy cam đoan có xác nhận của chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người đó cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, học tập.
Như vậy, trong trường hợp nêu trên, gia đình ông có thể làm đơn xin bảo lĩnh cho em ông, phải cử ra ít nhất 2 người (đáp ứng các điều kiện nêu trên) để bảo lĩnh. Đơn này phải có xác nhận của UBND cấp xã nơi người bảo lĩnh cư trú, sau đó gửi đến cơ quan điều tra có thẩm quyền để được xem xét giải quyết.
H. Trâm (thực hiện)
