Các lĩnh vực công nghệ tối quan trọng, cuộc chạy đua giữa các cường quốc

Trí tuệ nhân tạo (AI) là lĩnh vực của ngành khoa học máy tính và công nghệ thông tin (Ảnh nguồn INEC).

Vật liệu tiên tiến và sản xuất: 1. Vật liệu nano và sản xuất; 2. Lớp phủ; 3. Vật liệu thông minh; 4. Vật liệu tổng hợp cao cấp; 5. Siêu vật liệu mới lạ; 6. Quy trình gia công đặc điểm kỹ thuật cao; 7. Chất nổ tiên tiến và vật liệu năng lượng; 8. Khai thác và chế biến khoáng sản quan trọng; 9. Nam châm và chất siêu dẫn tiên tiến; 10. Vật liệu bảo vệ tiên tiến; 11. Tổng hợp hóa học dòng chảy liên tục; 12. Sản xuất bồi đắp (bao gồm in 3D).

Trí tuệ nhân tạo, điện toán và truyền thông: 13. Truyền thông tần số vô tuyến tiên tiến (bao gồm 5G và 6G); 14. Truyền thông quang tiên tiến; 15. Thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI) và bộ tăng tốc phần cứng; 16. Sổ cái phân tán; 17. Phân tích dữ liệu nâng cao; 18. Học máy (bao gồm mạng lưới thần kinh và học sâu); 19. CN bảo vệ an ninh mạng; 20. Tính toán hiệu năng cao; 21. Thiết kế và chế tạo mạch tích hợp tiên tiến; 22. Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (bao gồm nhận dạng và phân tích giọng nói và văn bản).

Năng lượng và môi trường: 23. Hydro và amoniac cho năng lượng; 24. Siêu tụ điện; 25. Pin điện; 26. Quang điện; 27. Quản lý và tái chế chất thải hạt nhân; 28. CN năng lượng trực tiếp; 29. Nhiên liệu sinh học; 30. Năng lượng hạt nhân.

Lượng tử: 31. Điện toán lượng tử; 32. Mật mã hậu lượng tử; 33. Truyền thông lượng tử (bao gồm phân phối khóa lượng tử); 34. Cảm biến lượng tử.

CN sinh học, CN gen và vắc-xin: 35. Sinh học tổng hợp; 36. Sản xuất sinh học; 37. Vắc-xin và các biện pháp đối phó y tế.

Cảm biến và điều hướng: 38. Cảm biến quang tử.

Quốc phòng, không gian, robot và giao thông vận tải: 39. Động cơ máy bay tiên tiến (bao gồm động cơ siêu thanh); 40. Máy bay không người lái, rô-bốt bầy đàn và hợp tác; 41. Vệ tinh nhỏ; 42. CN vận hành hệ thống tự lái; 43. Ro-bốt tiên tiến; 44. Hệ thống phóng không gian.

Báo cáo nghiên cứu của ASPI về 44 CN tối quan trọng và cạnh tranh toàn cầu về nhân tài nghiên cứu trên 44 CN này đã dựa vào các kết luận rút ra từ hơn 2,2 triệu công trình nghiên cứu học thuật liên quan đến các CN tối quan trọng từ năm 2018 - 2022 cho thấy rằng Trung Quốc đã xây dựng nền tảng để định vị mình là siêu cường khoa học và CN hàng đầu thế giới, bằng cách thiết lập vị trí dẫn đầu trong nghiên cứu có tác động cao trên phần lớn các lĩnh vực CN quan trọng và mới nổi. Vị trí dẫn đầu toàn cầu của Trung Quốc mở rộng tới 37 trong số 44 CN mà ASPI đã nêu ở trên, bao gồm một loạt lĩnh vực CN quan trọng như quốc phòng, không gian, robot, năng lượng, môi trường, CN sinh học, trí tuệ nhân tạo (AI), vật liệu tiên tiến và các lĩnh vực CN lượng tử quan trọng.

Hoa Kỳ đứng thứ hai trong số 44 CN được theo dõi trong công cụ theo dõi CN tối quan trọng của ASPI. Hoa Kỳ dẫn đầu thế giới ở 7 CN như bán dẫn, điện toán hiệu suất cao, điện toán lượng tử, vệ tinh nhỏ, vắc-xin… Hoa Kỳ duy trì thế mạnh của mình trong thiết kế và phát triển các thiết bị bán dẫn tiên tiến, đồng thời dẫn đầu trong các lĩnh vực nghiên cứu về điện toán hiệu năng cao và thiết kế, chế tạo mạch tích hợp tiên tiến. Nước này cũng dẫn đầu trong các lĩnh vực quan trọng của điện toán lượng tử và vắc-xin (và các biện pháp đối phó y tế). Hoa Kỳ nắm giữ nhiều bằng sáng chế vắc-xin Covid-19 nhất và là trung tâm của mạng lưới hợp tác toàn cầu này.

Cuộc đua trở thành cường quốc CN tối quan trọng tiếp theo là cuộc đua sát nút giữa Vương quốc Anh và Ấn Độ, cả hai đều khẳng định vị trí trong 5 quốc gia hàng đầu ở 29 trong số 44 CN. Hàn Quốc và Đức theo sát phía sau, lần lượt xuất hiện trong 5 quốc gia hàng đầu với lần lượt 20 và 17 CN. Úc nằm trong top 5 về 9 CN, theo sát là Italia (7), Iran (6), Nhật Bản (4) và Canada (4). Nga, Singapore, Ả-rập Saudi, Pháp, Malaysia và Hà Lan nằm trong tốp 5 về 1 hoặc 2 CN. Một số quốc gia khác, bao gồm Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ, thường xuyên nằm trong tốp 10.

Các CN tối quan trọng đã làm nền tảng cho nền kinh tế toàn cầu và xã hội của chúng ta. Các CN này được xem là có thể thúc đẩy đổi mới, tăng trưởng và sức mạnh quân sự trong các thập niên tới.

Thanh Tùng