Cần nhanh chóng giải quyết nợ đọng

Công nhân đang chế biến trái cây xuất khẩu, tại xã Giao Long (Châu Thành). Ảnh: H. Hiệp

Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, toàn tỉnh có 1.672 doanh nghiệp (DN),  trong đó tham gia đóng bảo hiểm cho người lao động (NLĐ) là 758 DN, chiếm 45,33%. Số lao động tham gia BHXH trong các DN trên địa bàn tỉnh là 58.928 người, trong đó có 27.463 lao động nữ. Số tiền thu BHXH của NLĐ tham gia trong các DN năm 2016 là 553 tỷ đồng; trong 6 tháng năm 2017 là trên 314,5 tỷ đồng.

Nhiều DN nợ BHXH kéo dài

Tình trạng nợ đọng BHXH kéo dài vẫn còn tồn tại, chưa giải quyết được. Đến thời điểm tháng 7-2017, có 410 DN nợ đọng BHXH, trong đó, nợ đọng từ 1 - 3 tháng là 163 DN, nợ kéo dài từ 3 tháng trở lên là 202 DN, nợ khó thu là 45 DN với tổng số tiền nợ là 36,246 tỷ đồng. Điều đáng quan tâm là tình trạng nợ kéo dài của các DN đã ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của NLĐ. Các chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí cho NLĐ ở các DN còn nợ bảo hiểm chưa được giải quyết kịp thời. Đặc biệt, nhiều trường hợp do DN nợ BHXH nên NLĐ đã chấm dứt hợp đồng lao động nhưng chậm được chốt hoặc chưa được chốt sổ BHXH.

Trước thực trạng trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn thanh tra, kiểm tra việc thu hồi nợ. Đồng thời, ban hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 4 DN có hành vi kéo dài nợ BHXH là Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu lâm thủy sản Bến Tre (3,8 tỷ đồng), Công ty cổ phần Xây dựng công trình giao thông Bến Tre (3,6 tỷ đồng), Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Huy Thuận (3,1 tỷ đồng), DN tư nhân Trần Tiến (812 triệu đồng). Sau khi có quyết định xử phạt, chỉ có 1 DN là Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu lâm thủy sản Bến Tre chấp hành quyết định xử phạt; 3 DN còn lại có văn bản xin chậm thực hiện với lý ‎do tình hình kinh doanh khó khăn. Tuy nhiên, hiện nay cả 4 DN đều chưa thực hiện được lộ trình cam kết trả nợ và có chiều hướng gia tăng nợ mới.

Nhiều DN đủ điều kiện tham gia BHXH theo quy định nhưng chưa tham gia chiếm tỷ lệ cao, 54,66%. Có DN tham gia nhưng cố tình né tránh, không mua đầy đủ BHXH cho số lao động hiện có. Nhiều chủ lao động tìm cách né tránh, chiếm dụng tiền BHXH của NLĐ để sử dụng vào mục đích khác. Một số lao động không muốn đóng BHXH, chỉ muốn hưởng nguyên lương. Tình trạng nợ kéo dài ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ nhưng công tác thanh tra, kiểm tra, xử phạt của các ngành chức năng còn nhiều khó khăn, bất cập. Chưa có giải pháp xử lý dứt điểm nợ tồn đọng, nhất là các DN nợ nhiều, kéo dài mà UBND tỉnh đã có quyết định xử lý. Ngoài các DN nợ, một số cơ quan, tổ chức sử dụng ngân sách cũng đang nợ đọng; tính đến tháng 7-2017 còn nợ 217 tỷ đồng, chủ yếu là kinh phí mua bảo hiểm y tế cho hộ nghèo, người dân các xã bãi ngang.

Xử lý nợ kéo dài theo quy định

Theo Phó chủ tịch HĐND tỉnh Đỗ Thị Thu Thảo, cần tiếp tục phối hợp, rà soát, thẩm định, phân loại khả năng trả nợ của các DN còn nợ đọng kéo dài. DN nào thật sự khó khăn thì có giải pháp khoanh nợ để tập trung giải quyết chế độ cho NLĐ. Các trường hợp còn lại đề nghị áp dụng quy định tại Điều 23 của Luật BHXH cho phép thông tin rộng rãi trên báo, đài về các trường hợp DN nợ kéo dài trong khi UBND tỉnh đã áp dụng các biện pháp cần thiết rồi mà vẫn chưa xử lý được. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh phối hợp BHXH tỉnh và các ngành liên quan thanh, kiểm tra, đôn đốc thực hiện chế độ chính sách về BHXH. Đồng thời, tuyên truyền cho NLĐ biết về trách nhiệm, quyền lợi khi tham gia BHXH.

BHXH tiếp tục thực hiện tốt hơn công tác tuyên truyền về quyền lợi, trách nhiệm của DN, NLĐ trong đóng, chi trả BHXH. Chủ động tham mưu UBND tỉnh hướng xử l‎ý các trường hợp nợ BHXH. Đối với các trường hợp DN thực sự khó khăn thì phối hợp xác nhận thực trạng và hướng dẫn cho DN ưu tiên giải quyết chế độ cho NLĐ. Nếu cần thì tham mưu cho UBND tỉnh thành lập hội đồng thẩm định tài sản, năng lực của DN để xác định khả năng, lộ trình trả nợ. Trường hợp DN cố tình né tránh thì kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng về hành vi vi phạm pháp luật của các DN này và xử lý‎ theo quy định của pháp luật.