Có rất nhiều điểm mới trong 3 Luật vừa được Chủ tịch nước công bố: Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.
Ngày 7/7, Văn phòng Chủ tịch nước đã tổ chức công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố 3 Luật nói trên.
Đây là các Luật vừa được Quốc hội khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 7 diễn ra từ 20/5-19/6/2010..
Cụ thể hóa vai trò của các cơ quan trong thực hiện chính sách tiền tệ
Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) gồm 7 chương và 66 điều.
Điểm mới đáng chú ý của Luật này là quy định rõ trách nhiệm giải trình, báo cáo của NHNN trước Quốc hội, Chính phủ và công chúng.
Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu, điểm mới này nhằm minh bạch hóa, công khai hóa các quyết định trong điều hành của NHNN không những với các cơ quan cấp trên mà còn với công chúng và thị trường.
Cũng theo Thống đốc Nguyễn Văn Giàu, Luật NHNN Việt Nam đã cụ thể hóa được vai trò, vị trí của các cơ quan Nhà nước trong việc quyết định và thực thi chính sách tiền tệ quốc gia trên cơ sở phù hợp với Hiến pháp, Luật tổ chức Chính phủ.
Về thẩm quyền của NHNN can thiệp vào tổ chức và hoạt động của tổ chức tín dụng (TCTD), Luật cho phép NHNN quyết định áp dụng một số biện pháp đặc biệt để xử lý các TCTD vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật về tiền tệ và ngân hàng hoặc gặp khó khăn về tài chính, có nguy cơ gây mất an toàn cho hệ thống ngân hàng như mua cổ phần của TCTD, đình chỉ có thời hạn, miễn nhiệm chức vụ người quản lý, người điều hành của TCTD; quyết định sáp nhập, hợp nhất, giải thể TCTD; đặt TCTD vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.
Trong đó, mua cổ phần là một cơ chế can thiệp mới, mạnh hơn, nhanh hơn so với cơ chế cho vay đặc biệt.
Ngoài ra, hoạt động của NHNN cũng được quy định rộng hơn trong trường hợp cho vay đặc biệt. Theo đó, NHNN được cho vay không những đối với các TCTD đã “lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả” như quy định trong Luật hiện hành mà cả đối với TCTD hoạt động bình thường nhưng “có nguy cơ mất khả năng chi trả do các sự cố nghiêm trọng khác” để bảo đảm có thể can thiệp sớm hơn, hạn chế rủi ro cho hệ thống ngân hàng...
Đặc biệt về lãi suất ngân hàng, Luật quy định lãi suất để điều hành chính sách tiền tệ và lãi suất cơ bản để chống cho vay nặng lãi, vừa đảm bảo để ngân hàng Nhà nước điều hành, thực thi chính sách tiền tệ, vừa có cơ sở để áp dụng quy định của các luật liên quan.
Đây cũng là cơ sở pháp lý quan trọng để NHNN thay đổi nội hàm lãi suất cơ bản theo hướng lãi suất cơ bản không phải là cơ sở để cho các TCTD ấn định lãi suất kinh doanh mà là cơ sở cho việc phòng, chống cho vay nặng lãi trong nền kinh tế.
Bớt những thay đổi mà TCTD cần NHNN chấp thuận
|
Các TCTD được tự chủ hơn khi thay đổi về nhân sự chủ chốt, đăng ký điều lệ |
Luật Các TCTD bao gồm 10 chương 163 điều.
Cũng theo đại diện của NHNN, so với Luật các TCTD năm 1997, phạm vi điều chỉnh của Luật mới đã được quy định cụ thể hơn và bỏ phần quy định về các tổ chức khác có hoạt động ngân hàng.
Mặt khác, Luật Các TCTD cũng đã mở rộng phạm vi điều chỉnh về thành lập, tổ chức quản lý và hoạt động của các TCTD, trong đó, tổ chức quản lý là nội dung có thay đổi nhiều nhất.
Liên quan đến việc cấp giấy phép thành lập và hoạt động TCTD, Luật quy định cụ thể các điều kiện cấp phép đối với từng loại hình TCTD theo hướng nâng cao các yêu cầu, tiêu chí về đảm bảo an toàn của từng TCTD và cả hệ thống, điều kiện cấp phép được rà soát vừa chặt chẽ vừa tuân thủ các cam kết của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Một thay đổi căn bản là nội dung quy định về những thay đổi cần chấp thuận của NHNN. Luật đã bỏ bớt quy định về sự chuẩn y của NHNN với những thay đổi về nhân sự chủ chốt, đăng ký điều lệ nhằm giảm bớt thủ tục hành chính và tăng quyền tự chủ cho TCTD.
Giá đất tính thuế được ổn định theo chu kỳ 5 năm
Việc ban hành Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp nhằm đảm bảo tăng cường quản lý Nhà nước đối với đất đai, khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng tiết kiệm đất, có hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ. Luật này gồm 4 chương 13 điều.
Điểm nổi bật của Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp so với Pháp lệnh thuế nhà đất là đối tượng chịu thuế được quy định cụ thể .
Luật quy định trong trường hợp tổ chức, hộ gia đình, cá nhân chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì người đang sử dụng đất là người nộp thuế...
Về căn cứ tính thuế, Luật quy định là giá đất theo mục đích sử dụng do UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định và được ổn định theo chu kỳ 5 năm kể từ ngày 1/1/2012.
Thuế suất đối với đất ở, bao gồm cả trường hợp sử dụng để kinh doanh, áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Theo đó với diện tích trong hạn mức thì mức thuế suất 0,03%, phần diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức áp 0,07%, phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức áp mức thuế suất 0,15%.
Về miễn giảm thuế, bên cạnh việc kế thừa Pháp lệnh Thuế nhà, đất, Luật có bổ sung thêm một số đối tượng ưu đãi cho phù hợp với quy định của Luật Đầu tư như đất của cơ sở từ thiện xã hội hóa thuộc lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, môi trường, đất ở trong hạn mức của người có công với cách mạng, hộ gia đình, cá nhân trong năm bị thu hồi đất ở theo quy hoạch.