Ông Võ Văn Miền (Châu Thành) có nhu cầu tư vấn: Tôi là chủ cơ sở đại lý thức ăn gia súc, gia cầm tại 1 xã. Tháng 2-2015, tôi có bán thức ăn nuôi heo cho ông T. ở xã giáp ranh. Tôi tin tưởng ông T., chỉ hợp đồng miệng thỏa thuận với ông là tôi bán chịu thức ăn và giao hàng trước, đến khi phá bầy heo thì ông T. trả tiền. Quá trình mua bán, tôi có lập 2 sổ theo dõi, cập nhật việc giao nhận hàng, số tiền đã trả, số tiền còn nợ và mỗi bên giữ 1 sổ.
Đến tháng 9-2016, hai bên kết sổ, thống nhất số tiền ông T. còn nợ lại tôi là 208 triệu đồng và ông T. có ký tên thừa nhận nợ vào quyển sổ do tôi giữ. Sau đó thì 2 bên chấm dứt việc mua bán.
Số tiền nợ 208 triệu đồng, ông T. hứa thanh toán dần, nhưng từ đó cho đến nay, ông T. cứ khất lần không trả nợ cho tôi. Hiện tại, ông T. đang là chủ cơ sở kinh doanh mặt hàng khác quy mô lớn trong xã.
Xin hỏi, hợp đồng mua bán chỉ bằng miệng, khi bên mua không trả tiền, tôi có kiện đòi được không?
Thắc mắc của ông được luật sư Phạm Thị Kim Tuyến (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Trường hợp của ông, việc mua bán hàng hóa giữa 2 bên theo hình thức hợp đồng bằng lời nói, có một bên là chủ thể kinh doanh và có mục đích lợi nhuận. Đây xem như là 1 hợp đồng thương mại và đã xảy ra tranh chấp.
Theo quy định tại Điều 24 Luật Thương mại (năm 2005), về hình thức hợp đồng mua bán, thì hợp đồng mua bán hàng hóa của ông và ông T. đã được thể hiện bằng lời nói, được xác lập bằng hành vi cụ thể và đã được ghi chép (sổ cập nhật giao, nhận hàng).
Mặt khác, theo quy định tại Điều 317 của luật về hình thức giải quyết tranh chấp, thì sẽ do các bên tranh chấp tự thương lượng với nhau; hoặc hòa giải giữa các bên, do các bên hay một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân được các bên thỏa thuận chọn làm trung gian hòa giải; hoặc được giải quyết tại Trọng tài kinh tế hay Tòa án.
Điều 319 Luật Thương mại quy định, thời hiệu khởi kiện áp dụng đối với các tranh chấp thương mại là 2 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.
Căn cứ các quy định trên, như ông trình bày, thì vụ việc tranh chấp này còn trong thời hiệu khởi kiện. Vì vậy, để bảo vệ quyền lợi của mình, ông nên khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp huyện nơi ông T. có địa chỉ thường trú (theo quy định tại Điều 30, Điều 35, Điều 39 - Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).
Tuy nhiên, do hợp đồng mua bán bằng lời nói thường có giá trị chứng minh thấp về chủ thể giao dịch, về các nội dung thỏa thuận mua bán. Ngoài sổ sách ghi chép, ký kết nợ giữa 2 bên, ông cần chuẩn bị thêm các chứng cứ khác để chứng minh sự giao kết của 2 bên như: ghi âm điện thoại các cuộc trao đổi về mua bán, lời nói hứa trả nợ; lưu hình ảnh trong các buổi hội nghị khách hàng (nếu có), người làm chứng… để có thêm cơ sở chứng minh yêu cầu của ông là có căn cứ và hợp pháp.
H.Đức (thực hiện)
