Hiện nay, do tác động của mặt trái cơ chế thị trường, một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn còn tình trạng nhũng nhiễu trong giải quyết công việc với người dân và doanh nghiệp, gây bức xúc trong xã hội; thậm chí có hành vi cố ý làm trái, tham nhũng ở mức nghiêm trọng, sống và làm việc không tuân thủ pháp luật, xem thường trách nhiệm mà mình được giao, thiếu tính tiên phong, gương mẫu của người đảng viên... Những hành vi đó phần nào ảnh hưởng đến uy tín, sức chiến đấu và hiệu quả công tác lãnh đạo của Đảng. Nguyên nhân chủ yếu là do trình độ chính trị, hiểu biết pháp luật của một bộ phận cán bộ, đảng viên còn hạn chế...
Do vậy, công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục pháp luật cho cán bộ, đảng viên trong thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết; là nhân tố quan trọng đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước có hiệu lực cao nhất. Khi mỗi cán bộ, đảng viên được nâng cao kiến thức pháp luật, sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật sẽ góp phần xây dựng nền dân chủ và tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, nâng cao ý thức pháp luật của toàn xã hội.
Sức mạnh lãnh đạo của Đảng thể hiện ở việc định ra đường lối chính trị đúng và lựa chọn, đào tạo, bố trí cán bộ. Đường lối đó phải được thể chế hóa thành pháp luật nhằm hình thành kiến thức, ý thức pháp luật trong cán bộ, đảng viên để mọi người thấu hiểu quyền và nghĩa vụ cơ bản của mình, thực hiện thành phong trào cách mạng rộng khắp.
Việc giáo dục pháp luật cho cán bộ, đảng viên đòi hỏi phải có kế hoạch và phân công trách nhiệm cụ thể tùy theo đối tượng và vị trí công tác, nhưng phải đảm bảo tính thường xuyên và từng bước được nâng cao (có thể qua các lớp học tập trung, hoặc tại chức). Đối với những cán bộ, đảng viên có kiến thức cơ bản về pháp luật, có thể học theo cách gửi tài liệu tự nghiên cứu, sau đó hướng dẫn và kiểm tra; hoặc học qua các buổi mang tính chất tọa đàm, diễn đàn, hội thảo hoặc nghe giới thiệu những chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Khi có văn bản pháp luật mới, các cơ quan Đảng, Nhà nước cần tổ chức cho cán bộ, đảng viên học tập, nghiên cứu rộng rãi; đưa pháp luật vào nội dung sinh hoạt chuyên đề của cấp ủy, tổ chức Đảng, tạo điều kiện cho đảng viên thông hiểu pháp luật, thực thi đúng pháp luật, tích cực đấu tranh bảo vệ pháp luật, bảo vệ đường lối của Đảng, đảm bảo trật tự kỷ cương, đồng thời góp phần tích cực xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nhà nước của dân, do dân và vì dân.
Bên cạnh đó, giáo dục pháp luật qua các phương tiện thông tin đại chúng, như báo chí, thông tin cổ động... cũng là một biện pháp quan trọng việc thực thi giáo dục pháp luật trong cán bộ, đảng viên. Các chuyên mục thông tin về pháp luật, chương trình giải đáp pháp luật cho bạn đọc, bạn xem đài vừa có ý nghĩa giáo dục, bồi dưỡng nâng cao kiến thức pháp luật cho đảng viên, vừa định hướng hành động để mọi người tuân thủ pháp luật.
Song, giáo dục pháp luật trong đảng viên cần chú ý đến nội dung, đảm bảo cho mọi người hiểu thế nào là pháp luật và bản chất của nó; pháp chế và nội dung của pháp chế; mối quan hệ giữa pháp luật và pháp chế... giúp đối tượng hiểu biết thực tế, nắm vững luật để áp dụng pháp luật một cách đúng đắn.
Trong sự nghiệp đổi mới đất nước và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay, việc giáo dục pháp luật trong cán bộ, đảng viên đang là một nhu cầu bức bách. Những chủ trương, chính sách đổi mới của Đảng ngày càng được bổ sung, hoàn thiện và đồng thời được thể chế hóa thành pháp luật. Do vậy, giáo dục pháp luật trong đảng viên phải đặt thành trách nhiệm, nghĩa vụ của các cơ quan Đảng và Nhà nước, trong đó mỗi cán bộ, đảng viên phải có nghĩa vụ học tập nâng cao kiến thức pháp luật, làm quen với từng lời văn, chế định của luật, hiểu biết thấu đáo quyền và nghĩa vụ cơ bản của mình, với tư cách là một công dân được làm, phải làm những gì và những gì bị pháp luật nghiêm cấm. Làm được như vậy sẽ góp phần phát huy tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, tạo uy tín của cá nhân và là tiền đề phát huy sức mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng.
