Phiên thảo luận tại hội trường sáng ngày 9-11-2010 về Báo cáo kết quả Giám sát việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong một số lĩnh vực liên quan trực tiếp đến công dân và doanh nghiệp, đại biểu Nguyễn Hữu Phước cho rằng báo cáo giám sát của UBTVQH phản ánh khái quát đầy đủ tình hình, kết quả; chỉ rõ, cụ thể các hạn chế tồn tại, phân tích sâu sắc các nguyên nhân hạn chế, yếu kém; kiến nghị những giải pháp thiết thực.
Trong 10 năm qua, Chính phủ và chính quyền các cấp đã nỗ lực làm được khá nhiều việc, có những chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động, chấn chỉnh một bước kỷ cương hành chính trong quá trình giải quyết công việc của người dân và doanh nghiệp; thực hiện minh bạch, công khai các biểu mẫu, thủ tục, quy trình giải quyết hồ sơ hành chính. Quá trình cải cách các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai, nhà ở, xây dựng nhà ở và thuế, bước đầu đã đem lại sự hài lòng, tin tưởng trong một số tầng lớp nhân dân. Các khiếu kiện, phản ảnh về sự không hài lòng giảm rõ rệt, nhất là từ khi thực hiện cơ chế một cửa liên thông; tinh thần trách nhiệm, thái độ và kết quả phục vụ của cán bộ - công chức ngày càng được nâng lên.
Tuy nhiên, nếu nhìn từ góc độ trách nhiệm với dân, trách nhiệm với sự phát triển bền vững cúa đất nước, thì quá trình thực hiện cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà, phức tạp, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Trong việc thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, vẫn còn khoảng cách khá xa giữa kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế. Đơn giản hóa thủ tục hành chính, không thể chỉ đề ra số thủ tục hủy bỏ hay kiến nghị bổ sung là đủ, mà nhất thiết các thủ tục hành chính cần phải được công khai, minh bạch đến người dân, doanh nghiệp.
Đề án 30 của Chính phủ là một đề án mang tính khả thi cao, quá trình thực hiện đã và đang có tiến triển tốt. Thế nhưng, điều cần trước mắt cũng như lâu dài là xây dựng đội ngũ cán bộ thật sự có phẩm chất, đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ tận tụy, công tâm. Trong thực tiễn vẫn còn một bộ phận cán bộ, công chức thờ ơ, né tránh, chậm chạp, sợ trách nhiệm đã gây trở ngại quá trình cải cách thủ tục hành chính. Rõ ràng, cải cách hành chính theo Đề án 30 của Chính phủ còn nhiều điều phải làm ngay, như: Thực hiện một cửa, một cửa liên thông, gắn với hoàn thiện hệ thống điện tử "một cửa", đảm bảo thông tin thông suốt, kịp thời ở nhiều cấp; quy chuẩn hóa công sở; chống quan liêu, tham nhũng, nhận hối lộ... Những công việc đó, hơn ai hết, cán bộ đứng đầu các ngành, các cấp phải chủ động thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao. Bên cạnh đó phải có cơ chế quản trị khoa học, chế độ chính sách tuyển dụng, lương thưởng hợp lý, khuyến khích được người giỏi, động viên được nguồn nhân lực. Về lâu dài, cải cách hành chính phải giải quyết việc tổ chức bộ máy và con người, chứ không chỉ là thủ tục.
Từ thực tiễn nêu trên, ngoài việc đề nghị các cơ quan có thẩm quyền và trách nhiệm sớm khắc phục những yếu kém tồn tại, đại biểu Nguyễn Hữu Phước đã đề xuất một số vấn đề:
- Trước mắt, Chính phủ nên nghiên cứu thành lập một cơ quan chuyên trách độc lập để kiểm soát thủ tục hành chính; tiếp tục hoàn thiện bộ cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính; rà soát bổ sung chấn chỉnh các nguyên tắc, chuẩn mực chung để nâng cao chất lượng thủ tục hành chính, bảo đảm việc công khai minh bạch và kiểm soát chặt chẽ thủ tục hành chính.
- Nâng cao và kiểm soát chặt chẽ “kênh” phản hồi độc lập từ Trung ương đến cơ sở để tiếp nhận những thông tin từ phía người dân, doanh nghiệp; qua đó, cơ quan Nhà nước thấy được những hạn chế yếu kém của hệ thống hành chính, những văn bản pháp quy, những thủ tục hành chính rườm rà, bất cập để kịp thời chấn chỉnh.
- Đề nghị Quốc hội nên có một nghị quyết chuyên đề về giám sát cải cách thủ tục hành chính.
