Bà N.T.V có nhu cầu tư vấn: Con trai tôi ly hôn vợ khi cháu nội vừa được 2 tuổi và T (mẹ cháu) trực tiếp nuôi con. Trước đây, hàng tháng con trai tôi gửi cấp dưỡng 2 triệu đồng nuôi con. Nay cháu đã được 5 tuổi và T sắp kết hôn với người khác. Xin hỏi: Con trai tôi muốn là người trực tiếp nuôi con, vậy phải làm sao?
Thắc mắc của bà được luật sư Võ Tấn Thành (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Thay đổi người trực tiếp nuôi con là việc khởi kiện yêu cầu tòa án thay đổi quyền nuôi con mà trước đó trong quyết định cho ly hôn của tòa án phán quyết cho một bên (vợ hoặc chồng) có quyền nuôi con, bây giờ yêu cầu đổi lại cho bên kia.
Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau: Trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức (hoặc người thân thích, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ) yêu cầu thay đổi trực tiếp người nuôi con trên cơ sở vì lợi ích của con, thì tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
Luật quy định, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây: Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con. Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, nuôi dưỡng, giáo dục con. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con đủ 7 tuổi trở lên. Trong trường hợp xét thấy cả cha, mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì tòa án quyết định giao cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật Dân sự.
Căn cứ các quy định pháp luật nêu trên, thì sau khi ly hôn, cha hoặc mẹ đều có quyền thay đổi người trực tiếp nuôi con, giữa 2 người có thể thỏa thuận với nhau về quyền nuôi con. Trong trường hợp không thỏa thuận được thì cha hoặc mẹ có quyền yêu cầu tòa án xem xét thay đổi người trực tiếp nuôi con, nếu có căn cứ chứng minh được người đang trực tiếp nuôi con không còn đáp ứng đủ điều kiện để nuôi con. Ngoài ra, nếu con đã trên 7 tuổi thì cùng với việc xem xét về điều kiện của người trực tiếp nuôi con, còn phải tham khảo ý kiến của con có muốn ở với cha hoặc mẹ hay không.
Thông tin của bà cung cấp, con trai bà đã ly hôn vợ là chị T. Sau khi ly hôn, chị T trực tiếp nuôi con lúc cháu mới 2 tuổi, nay đã được 5 tuổi và chị T sắp kết hôn với người khác. Do vậy nên con bà muốn trực tiếp nuôi con.
Theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, tòa án nhân dân cấp huyện (nơi chị T) cư trú có thẩm quyền giải quyết việc yêu cầu thay đổi quyền nuôi con. Do đó, nếu muốn giành quyền nuôi con thì con trai bà phải làm đơn yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con, gửi lên tòa án nhân dân (nơi chị T cư trú) yêu cầu giải quyết. Đồng thời, con trai bà phải đưa ra được căn cứ chứng minh chị T không còn đủ điều kiện để nuôi con như: không có thu nhập, không có điều kiện giáo dục con cái, điều kiện nuôi khác không còn đảm bảo… Tòa án sẽ xem xét và giải quyết theo quy định của pháp luật.
Xin lưu ý, vợ chồng sau khi ly hôn có quyền kết hôn với người khác. Việc vợ hoặc chồng sau khi ly hôn, kết hôn với người khác không phải là căn cứ để thay đổi quyền nuôi con.
H. Trâm (thực hiện)
