Tại các buổi hòa giải, tôi đã đồng ý ly hôn. Chúng tôi không có con chung, không có tài sản chung, nhưng anh T. đòi tôi phải giao trả lại cho anh phân nửa số vàng nữ trang là đồ sính lễ mà gia đình chồng tặng cho tôi vào ngày đám hỏi. Tài sản gồm 1 đôi bông tai, 1 kiềng đeo cổ, 1 lắc đeo tay, tổng cộng là 7 chỉ vàng 24K và số tiền mặt 10 triệu đồng (5 triệu cho cô dâu mua sắm đồ cưới và 5 triệu phụ tiền trà nước với nhà gái). Cha mẹ tôi không nhận tiền trà nước, cho lại cô dâu, chú rể làm chi phí ngày cưới.
Hiện số nữ trang này tôi đang giữ, còn tiền đã sử dụng hết vào việc mua sắm đồ dùng, quần áo, hình ảnh cưới hỏi. Việc sử dụng số tiền này anh T. biết rất rõ vì đã cùng tôi đi mua sắm, chi trả.
Xin hỏi: Khi ly hôn, tôi có phải trả lại phân nửa số vàng cưới và số tiền mặt mà nhà chồng đã tặng cho tôi vào ngày đám hỏi như yêu cầu của anh T. không?
Thắc mắc của chị được luật sư Phạm Thị Kim Tuyến (Đoàn Luật sư Bến Tre) giải đáp như sau:
- Hiện nay, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 chỉ quy định về việc chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn, chứ không có chế định về việc chia tài sản là đồ sính lễ cưới và chi phí cưới hỏi khi ly hôn.
Tuy nhiên, theo tập quán cưới hỏi của người Việt Nam, đồ sính lễ là nữ trang như bông tai, vòng kiềng, tiền mặt… là do nhà trai chủ động mang đến nhà gái trong ngày đám hỏi, được tính là đồ dạm hỏi. Thông thường, đồ nữ trang này chỉ cho riêng cô dâu và sau khi làm thủ tục trình sính lễ, có thể là mẹ chồng trao và đeo số nữ trang này cho cô dâu trước mặt hai họ nhà trai, nhà gái.
Về mặt pháp lý, việc trao tặng nữ trang này xem như là hợp đồng tặng cho tài sản, được pháp luật dân sự quy định. Điều 457 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, còn bên được tặng cho đồng ý nhận”.
Mặt khác, Điều 458 Bộ luật Dân sự quy định: “Hợp đồng tặng cho động sản có hiệu lực khi bên được tặng cho nhận tài sản; đối với động sản mà pháp luật có quy định đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký”.
Hành động trao đồ sính lễ cho cô dâu chính là việc xác lập quan hệ sở hữu, chuyển giao quyền sở hữu phần tài sản đó cho cô dâu, không yêu cầu đền bù và hợp đồng tặng cho đã thực hiện hoàn thành tại thời điểm trao - nhận, nên số nữ trang và tiền mặt là đồ sính lễ có thể xem là tài sản riêng của cô dâu, nếu không có thỏa thuận khác.
Như vậy, căn cứ quy định của pháp luật và như phân tích trên, khi ly hôn chị sẽ không phải giao trả lại cho anh T. phân nửa số vàng, tiền mặt nói trên mà gia đình nhà chồng trao tặng cho chị vào ngày đám hỏi.
Ngoài ra, chị cần cung cấp thêm chứng cứ xác nhận việc nhà trai tuyên bố tặng cho cô dâu toàn bộ đồ sính lễ trên trước mặt hai họ từ những người trong họ tộc có mặt chứng kiến vào ngày đám hỏi của chị để tòa án có thêm cơ sở xem xét.
H.Trâm (thực hiện)
