Ông Lâm Văn Nhự có nhu cầu tư vấn: Con trai tôi tên Hùng (18 tuổi) bị 2 người bạn rủ rê tham gia vụ trộm nhà ông A. Lúc đi, Hùng có đem theo kìm cắt khóa. Khi tới nơi, con tôi không tham gia trộm mà bỏ đi về. Hùng không báo cho công an về vụ trộm. Vụ trộm bị chủ nhà phát hiện, 2 tên trộm bị bắt. Sau đó, 2 người bạn của Hùng đã khai con tôi có tham gia. Xin hỏi: Con tôi giữa chừng không tham gia trộm nữa, vậy có bị tội gì không?
Thắc mắc của ông được luật sư Võ Tấn Thành (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Theo quy định tại Điều 16 của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017: Việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội là tự mình không thực hiện tội phạm đến cùng, tuy không có gì ngăn cản.
Người tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự về tội định phạm, nếu hành vi thực tế đã thực hiện có đủ yếu tố cấu thành của một tội khác, thì người đó phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.
Theo như trình bày của ông, con trai ông là Hùng bị bạn bè rủ rê tham gia vụ trộm nhà ông A, lúc đi, có mang theo kìm cắt khóa. Khi tới nơi thì không tham gia trộm, tự bỏ đi về, nhưng không khai báo cho công an về vụ trộm.
Căn cứ quy định tại Điều 16 như đã nêu trên, thì con trai ông sẽ được miễn trách nhiệm hình sự về tội trộm cắp tài sản. Tuy nhiên, do Hùng không khai báo cho công an về vụ trộm tại nhà ông A, nên có thể Hùng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội khác là “Tội không tố giác tội phạm”.
Tại Khoản 1 Điều 19 của Bộ luật Hình sự quy định: Người nào biết rõ tội phạm đang chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm quy định tại Điều 390 của Bộ luật này.
Điều 390 quy định về tội không tố giác tội phạm như sau:
“1. Người nào biết rõ một trong các tội phạm quy định tại Khoản 2 hoặc Khoản 3 Điều 14 của Bộ luật này đang được chuẩn bị hoặc một trong các tội phạm quy định tại Điều 389 của Bộ luật này đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Khoản 2 và Khoản 3 Điều 19 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
2. Người không tố giác nếu đã có hành động can ngăn người phạm tội hoặc hạn chế tác hại của tội phạm, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự hoặc miễn hình phạt”.
Như vậy, con trai ông có thể sẽ được miễn trách nhiệm hình sự về tội trộm cắp tài sản nhưng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm.
H.Trâm (thực hiện)
