Bà Nguyễn Thị Nhàn có nhu cầu tư vấn: Tháng 4-2022, cháu ngoại tôi là T (17 tuổi) bị xử phạt hành chính 750 ngàn đồng về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Ngày 25-12-2022, T trộm điện thoại di động Samsung của anh A đem về nhà (gia đình không hay biết). Sau đó, công an mời làm việc thì T trả lại điện thoại cho anh A. Xin hỏi: T có bị xử lý hình sự hay không. Theo anh A cho biết, điện thoại anh mới mua 5,6 triệu đồng.
Thắc mắc của bà được luật sư Lê Vũ Hồng Huệ (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Điều 12 Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự (TNHS) như sau: Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu TNHS về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
Điều luật cũng quy định đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu TNHS về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.
Mặt khác, theo Điều 173 BLHS quy định về tội trộm cắp tài sản: “1. Người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá từ 2 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
…”
Đối chiếu với những quy định nêu trên thì cháu của bà đã đủ tuổi chịu TNHS. T đã bị xử phạt hành chính nhưng là bị xử phạt về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy nên không bị xem xét sẽ bị truy cứu TNHS theo điểm a khoản 1 Điều 173 BLHS.
Tuy nhiên, hành vi trộm cắp tài sản của T có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 2 - 3 triệu đồng (theo quy định tại Điều 15 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31-12-2021 của Chính phủ) về hành vi gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác.
H.Trâm (thực hiện)
