Bạn đọc đến tra cứu, đọc sách tại Thư viện huyện Ba Tri.
Mạng lưới thư viện công cộng
Theo đánh giá chung, hệ thống TVCC có vốn tài liệu khá phong phú. Ngoài việc bổ sung sách, báo hàng năm, hệ thống TVCC tiếp nhận sách tài trợ từ Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới để triển khai phục vụ bạn đọc. Các TVCC có đổi mới phương thức hoạt động theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác biên mục, xử lý tài liệu, quản lý thẻ bạn đọc; tra cứu tài liệu và trong công tác mượn, trả và gia hạn tài liệu.
Thư viện Nguyễn Đình Chiểu là thư viện cấp tỉnh, đã có những nỗ lực để đổi mới hoạt động khuyến đọc và công tác thư viện. Trong điều kiện hiện có, Thư viện Nguyễn Đình Chiểu mạnh dạn ứng dụng công nghệ số để đa dạng hóa các hình thức phục vụ bạn đọc như phục vụ tại chỗ, phục vụ lưu động và qua không gian mạng, phát triển các sản phẩm giới thiệu sách, tài liệu số cho bạn đọc. Năm 2022, thư viện tỉnh có gần 1,9 triệu lượt bạn đọc, trong đó phục vụ bạn đọc trực tuyến hơn 1,7 triệu lượt.
Nhiều hoạt động khuyến đọc cũng đã được Thư viện Nguyễn Đình Chiểu triển khai như chuỗi hoạt động Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam, cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc, liên hoan Xếp sách nghệ thuật, cuộc thi Viết cảm nhận sách, hội thi Câu chuyện truyền thanh và sách nói… Thư viện tỉnh cũng chú trọng truyền thông về các sự kiện chính trị của tỉnh và địa phương, giới thiệu sách theo chủ đề hàng tháng, hàng quý. Thư viện Nguyễn Đình Chiểu hiện có 170 ngàn bản sách, 94 đầu báo, tạp chí các loại, 32 đầu tài liệu điện tử, trong đó có nhiều tài liệu quý, sách và tài liệu về Bến Tre.
Cùng với thư viện cấp tỉnh, hệ thống thư viện của các huyện, thành phố cũng đã góp phần tạo thành mạng lưới TVCC phổ quát của tỉnh. Thống kê 9 TVCC cấp huyện có hơn 103 ngàn bản sách và 152 đầu báo, tạp chí.
Điển hình như Thư viện huyện Ba Tri được xây mới và hoạt động từ năm 2001, tọa lạc trong khuôn viên Nhà thiếu nhi huyện Ba Tri, khang trang, thoáng mát. Thư viện mở cửa 10 buổi/tuần từ thứ Hai đến thứ Sáu, phục vụ bạn đọc đến học tập, nghiên cứu. Tại đây, hiện có khoảng 15 ngàn bản sách các loại, đặc biệt có các tựa sách về văn hóa địa phương, văn học nghệ thuật Ba Tri đáp ứng nhu cầu bạn đọc. Theo kết quả thống kê, bình quân hàng năm có khoảng 10 ngàn lượt bạn đọc đến thư viện huyện để đọc, mượn sách, tra cứu tài liệu, kể cả đến tham gia các hoạt động khác như trưng bày báo xuân, triển lãm xếp sách nghệ thuật.
Ngoài phục vụ tại điểm chính là thư viện huyện, mạng lưới sách cho cộng đồng ở Ba Tri cũng đã được thiết lập. Thư viện huyện Ba Tri duy trì và phối hợp với bưu điện huyện xây dựng được 15 tủ sách bưu điện văn hóa xã, 8 tủ sách xã nông thôn mới, 1 tủ sách tại Đồn Biên phòng Hàm Luông, 1 tủ sách tại trung tâm cai nghiện, 1 tủ sách ở điểm du lịch Sân chim Vàm Hồ. Các tủ sách cơ sở cũng được luân chuyển sách theo định kỳ hàng năm hoặc theo nhu cầu để phục vụ người dân. Số lượng sách luân chuyển trung bình hàng năm khoảng 600 bản sách các loại, phân bổ tại thư viện huyện là 200 bản, còn lại chia cho các tủ sách cấp xã. Một số tủ sách được bổ sung từ nguồn sách tặng hoặc tự trang bị.
Mô hình Thư viện tư nhân
Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh cũng đã phát triển được mô hình TVTN do chủ doanh nghiệp đầu tư. Đó là TVTN Đặng Huỳnh, tại xã An Thạnh, huyện Mỏ Cày Nam, đã duy trì hoạt động được gần 20 năm, phục vụ nhu cầu giải trí, học tập và nghiên cứu của nhân dân trên địa bàn. Năm 2022, TVTN Đặng Huỳnh được đầu tư xây dựng mới, với diện tích 160m2 trên tổng khuôn viên 757m2, thiết kế khang trang, hiện đại, tạo không gian mở phục vụ bạn đọc.
Dù quy mô là TVTN tại cấp xã nhưng TVTN Đặng Huỳnh đã bám sát và tích cực thực hiện nhiệm vụ chung của ngành, góp phần duy trì và phát huy văn hóa đọc cho người dân tại địa phương. Trong 3 tháng đầu năm 2023, trung bình mỗi tháng thư viện Đặng Huỳnh đã đón và phục vụ trên dưới 700 lượt bạn đọc (mỗi ngày trung bình 50 lượt bạn đọc) đến đọc, mượn sách, truy cập Internet. Tổng số sách ở thư viện khoảng 13 ngàn bản sách các loại, trên 150 thẻ bạn đọc đã được cấp.
Bên cạnh đó, mô hình Không gian sách cộng đồng do Câu lạc bộ (CLB) Trí thức trẻ tỉnh thực hiện cũng đã bước đầu góp phần lan tỏa tri thức trong cộng đồng. Được biết, những năm qua, CLB đã vận động xây dựng được 2 không gian sách cộng đồng bố trí tại khuôn viên đền thờ cụ Tán Kế - Lê Quang Quan (xã Mỹ Thạnh, huyện Ba Tri) và Trung tâm Học tập cộng đồng xã Bình Hòa, huyện Giồng Trôm. Tại mỗi không gian sách được trang bị khoảng 1 ngàn bản sách các loại phục vụ cộng đồng. Vừa qua, CLB cũng trao tặng thêm cho Không gian sách cộng đồng, ở xã Bình Hòa 2 tủ sách điện tử về Bến Tre và sách thiếu nhi do Thư viện Nguyễn Đình Chiểu thực hiện.
Ngoài ra, trên địa bàn TP. Bến Tre, Thư viện Nguyễn Đình Chiểu cũng đã triển khai mô hình “Cà phê sách” cho 4 quán cà phê, thường xuyên luân chuyển, góp phần đem sách đến gần với người dân. Có thể nói, hệ thống TVCC của tỉnh đã được trang cấp những điều kiện cơ bản nhất để phục vụ bạn đọc, độ phổ quát các địa bàn là có, tạo điều kiện để công tác khuyến đọc được triển khai qua nhiều hình thức.
(Còn tiếp)
Bài, ảnh: Thanh Đồng