Thắc mắc của bà được luật sư Lê Vũ Hồng Huệ (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Theo quy định tại Điều 66 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 và Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 66 và Điều 106 của Bộ luật Hình sự về tha tù trước thời hạn có điều kiện được hiểu là “Tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ”.
Về điều kiện được tha tù trước thời hạn, luật quy định người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có thể được xem xét tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện sau:
- Thứ nhất, phạm nhân đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
- Thứ hai, phạm tội lần đầu thuộc một trong các trường hợp như trước đó chưa phạm tội lần nào; trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được miễn trách nhiệm hình sự; trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; trước đó đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích.
- Thứ ba, có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt trong việc chấp hành tốt nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên theo quy định. Như trường hợp của con bà, là người đang chấp hành án phạt tù đến 5 năm thì phải có ít nhất 4 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện được xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên.
- Thứ tư, có nơi cư trú rõ ràng (nơi tạm trú hoặc nơi cư trú).
- Thứ năm, đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, án phí và nghĩa vụ bồi thường thiệt hại.
- Thứ sáu, đã chấp hành được ít nhất 1/2 mức phạt tù có thời hạn; ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn (luật quy định xét theo từng trường hợp cụ thể).
Khi xét tha tù trước thời hạn, tòa án xem xét toàn diện các điều kiện của người được xét việc tha tù trước thời hạn, để không làm ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; đặc biệt là đối với các trường hợp phạm tội về ma túy, tham nhũng, phạm tội có tổ chức, các đối tượng chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố, chống đối, côn đồ, tái phạm nguy hiểm. Nếu người đang chấp hành hình phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định sẽ được tòa án quyết định tha tù, tái hòa nhập cộng đồng.
Trường hợp người được tha vi phạm nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định thì tòa án có thể hủy bỏ quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với người đó; đồng thời buộc họ phải chấp hành phần hình phạt tù còn lại chưa chấp hành.
Trường hợp người đó thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian thử thách thì tòa án buộc người đó chấp hành hình phạt của bản án mới và tổng hợp với phần hình phạt tù chưa chấp hành của bản án trước.
Trường hợp người được tha tù trước thời hạn có điều kiện đã chấp hành được 1/2 thời gian thử thách và có nhiều tiến bộ, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền, tòa án có thể quyết định rút ngắn thời gian thử thách.
H. Trâm (thực hiện)
