Quyết liệt phòng chống và đẩy lùi bệnh dại

Cán bộ tiêm phòng của Trạm Chăn nuôi và Thú y TP. Bến Tre tiêm phòng dại cho chó tại nhà hộ dân.  Ảnh: T. Thảo

Tiếp tục ghi nhận ca mắc

Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh, Bến Tre đứng đầu cả nước về số ca tử vong do bệnh dại trên người. Từ đầu năm 2022 đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 11 trường hợp tử vong do bệnh dại trên người. Các ca mắc ghi nhận tại Mỏ Cày Bắc (3 ca), Châu Thành (3 ca), Bình Đại (2 ca), Ba Tri (1 ca), Thạnh Phú (1 ca), Giồng Trôm (1 ca).

Giám đốc CDC tỉnh Nguyễn Hữu Định cho biết: “Tử vong do bệnh dại là điều rất tiếc và đau xót. Bởi bệnh dại là một bệnh hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa được. Thời gian qua, người dân còn quá chủ quan với căn bệnh này. Nhiều người không tiêm vắc-xin phòng bệnh dại hoặc tiêm không đầy đủ khi bị chó, mèo cắn. Tính từ đầu năm 2021 đến ngày 14-8-2022, toàn tỉnh có 20 trường hợp tử vong do bệnh dại, trong đó chỉ có duy nhất 1 trường hợp đi tiêm ngừa nhưng không tiêm đủ phác đồ”.

Giồng Trôm được xem là điểm nóng của bệnh dại. Từ năm 2020 đến nay, huyện ghi nhận 9 ca tử vong do bệnh dại. Nhận thức của người dân về bệnh dại tương đối nhưng còn hạn chế trong việc thay đổi hành vi. Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Y tế huyện Giồng Trôm Từ Minh Hậu cho hay: Người dân chưa tự giác tham gia các hoạt động phòng bệnh tại gia đình và cộng đồng. Còn tình trạng chủ quan khi bị động vật cắn, cào xước, còn tin vào các biện pháp điều trị dân gian.

Theo Giám đốc CDC tỉnh Nguyễn Hữu Định, CDC và các đơn vị liên quan như Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc tuyên truyền gián tiếp, trực tiếp về công tác phòng chống bệnh dại. Kiến thức của một số bộ phận người dân về bệnh dại có nâng lên. Tuy nhiên, vẫn còn hạn chế từ việc nhận thức đến thay đổi hành vi. Phần lớn trường hợp tử vong do bệnh dại là không tiêm ngừa mà tự đi điều trị bằng các phương pháp dân gian như: uống thuốc nam, lấy nọc. Đây là phương pháp chưa được công nhận.

Đánh giá tại hội nghị phối hợp y tế - thú y trong phòng chống bệnh dại tại Bến Tre, Phó viện trưởng Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Vũ Thượng cho rằng, nhiều khả năng sẽ còn xuất hiện các ca tử vong do bệnh dại trên người trong thời gian tới bởi nhiều nguyên nhân. Trước hết, tỷ lệ tiêm ngừa trên tổng đàn chó toàn tỉnh còn thấp. Khó khăn chung về tình trạng thiếu vắc-xin phòng bệnh dại cùng với tập tục nuôi chó thả rông, không tiêm phòng định kỳ cho vật nuôi sẽ làm gia tăng nguy cơ tử vong do bệnh dại.

Thông tin từ CDC tỉnh, tính đến tháng 8-2022, một số trung tâm y tế huyện đã hết hoặc chưa có vắc-xin phòng bệnh dại như: Giồng Trôm, Thạnh Phú, Châu Thành, Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc, TP. Bến Tre. Việc thiếu vắc-xin tiêm phòng bệnh dại kéo dài do không trúng thầu gây khó khăn cho người dân khi đi tiêm phòng.

Quyết liệt các biện pháp

Nuôi chó, mèo tại tỉnh phát triển trong những năm gần đây. Phần lớn người dân nuôi chó, mèo theo hộ gia đình, trung bình nuôi từ 1 - 2 con/hộ theo hình thức thả rông, nuôi nhốt. Mục đích nuôi để giữ nhà, làm cảnh, làm thú cưng. Do đó, việc đăng ký, kê khai nuôi chó, mèo theo quy định thực hiện rất hạn chế. Tổng đàn chó, mèo toàn tỉnh 211.941 con; trong đó, có 97.913 con được tiêm phòng, đạt 46,2%.

Chi cục phó Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Phan Trung Nghĩa cho biết: Việc phát sinh các ổ dịch bệnh dại trên động vật cũng như số trường hợp tử vong do bệnh dại trên người tăng đột biến trong thời gian qua đã có tác động lớn đến nhận thức của người dân trong việc phòng chống bệnh dại. Trong năm 2022, tỉnh đã mua khẩn cấp 11 ngàn liều vắc-xin dại để tiêm phòng cho các xã có dịch và xã bị uy hiếp. Hiện nay, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh đang hoàn tất thủ tục mua sắm vắc-xin để dự trữ chủ động cho công tác phòng chống bệnh dại trong tỉnh.

 “Toàn tỉnh đã triển khai thực hiện mô hình dân vận khéo tuyên truyền, vận động người dân nâng cao nhân thức về phòng chống bệnh dại trên chó, mèo và chủ động tiêm phòng vắc-xin dại cho đàn vật nuôi của cán bộ, công chức, viên chức thuộc UBND các xã, đảng viên cư trú tại tổ nhân dân tự quản ở ấp, khu phố. Qua đánh giá mô hình, đến nay có trên 70% các đối tượng của mô hình có đăng ký nuôi chó, mèo và tiêm phòng vắc-xin dại cho vật nuôi”, ông Phan Trung Nghĩa nêu.

Để các biện pháp phòng chống bệnh dại hiệu quả, Giám đốc CDC tỉnh Nguyễn Hữu Định đề nghị: Trong thời gian tới, trạm y tế lập danh sách và theo dõi tất cả người tiếp xúc gần với ca tử vong dại trên người và trên động vật để vận động, theo dõi việc tiêm ngừa vắc-xin dại. Các trường hợp phơi nhiễm với vi-rút dại tại các ổ dịch cơ bản đã vận động, theo dõi tiêm ngừa đầy đủ. Các trạm chăn nuôi và thú y tăng cường giám sát các trường hợp nghi dại trên người cũng như trên động vật để tiến hành điều tra người tiếp xúc và lấy mẫu xét nghiệm. Chính quyền địa phương tích cực cùng ngành y tế truyền thông phòng chống bệnh dại để người dân chuyển đổi hành vi tích cực trong phòng chống bệnh dại trên người.

Theo khuyến cáo ngành y tế, mọi người dân nuôi chó, mèo phải tiêm vắc-xin phòng bệnh dại đầy đủ, đúng lịch; xích nhốt, tuyệt đối không được thả rông chó, mèo. Tuyệt đối không tiếp xúc với con vật bị bệnh dại hoặc nghi dại để hạn chế sự lây nhiễm vi-rút dại sang người. Đồng thời, phải báo cáo ngay cho chính quyền, y tế, thú y địa phương để có biện pháp xử lý con vật bị dại và những con vật đang sống.

Phan Hân