Bà N.T.H có nhu cầu tư vấn: Tháng 3-2022, tôi có dùng tài sản là thửa đất vườn 2.500m2 để bảo lãnh cho bà A vay ngân hàng số tiền là 700 triệu đồng. Bà A cam kết trong thời hạn 6 tháng sẽ trả nợ ngân hàng và sẽ trả lại tôi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), có giấy viết tay và 2 người làm chứng. Đến hạn trả nợ nhưng bà A không trả nợ ngân hàng. Tôi đã nhiều lần liên hệ với bà A, yêu cầu bà trả nợ ngân hàng để lấy GCNQSDĐ trả cho tôi nhưng bà không thực hiện. Xin hỏi: Tôi có đi kiện bà A được không? Thủ tục ra sao?
Thắc mắc của bà được Luật sư Nguyễn Văn Tặng (Đoàn Luật sư Bến Tre) trả lời như sau:
- Theo thông tin bà cung cấp thì bà đã dùng 2.500m2 đất vườn bảo lãnh cho bà A vay vốn 700 triệu đồng. Bà A có cam kết trong thời gian 6 tháng sẽ trả nợ ngân hàng và lấy GCNQSDĐ trả lại cho bà. Tuy nhiên, bà không cung cấp cụ thể thời hạn vay ngân hàng là bao lâu? Thời hạn vay này có cùng thời hạn 6 tháng mà bà và bà A thỏa thuận hay không? Bà có thông báo cho ngân hàng biết việc thỏa thuận giữa bà và bà A hay không? Do vậy, luật sư xin tư vấn cho bà như sau:
Theo quy định tại Điều 335, Bộ luật Dân sự (BLDS) năm 2015: “Bảo lãnh là việc người thứ ba (sau đây gọi là bên bảo lãnh) cam kết với bên có quyền (sau đây gọi là bên nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (sau đây gọi là bên được bảo lãnh), nếu khi đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ”.
Điều 340, BLDS quy định về quyền của bên bảo lãnh thì bên bảo lãnh có quyền yêu cầu bên được bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ đối với mình trong phạm vi nghĩa vụ bảo lãnh đã thực hiện, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Điều 342, BLDS quy định về trách nhiệm dân sự của bên bảo lãnh:
“1. Trường hợp bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì bên bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ đó.
2. Trường hợp bên bảo lãnh không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo lãnh thì bên nhận bảo lãnh có quyền yêu cầu bên bảo lãnh thanh toán giá trị nghĩa vụ vi phạm và bồi thường thiệt hại”.
Căn cứ vào quy định pháp luật nêu trên và đối chiếu với thông tin của bà đã cung cấp:
- Nếu chưa đến hạn trả nợ ngân hàng thì nghĩa vụ trả nợ của bà A và nghĩa vụ bảo lãnh của bà chưa phát sinh, nên bà chưa khởi kiện bà A được.
- Nếu đã đến hạn trả nợ ngân hàng nhưng bà A không thực hiện nghĩa vụ trả nợ thì thì nghĩa vụ bảo lãnh của bà đã phát sinh và bà có trách nhiệm trả nợ ngân hàng thay cho bà A (theo quy định tại khoản 1, Điều 342, BLDS).
Bà có thể khởi kiện bà A tại tòa án cấp huyện (nơi có ngân hàng mà bà đã dùng tài sản để bảo lãnh cho bà A), yêu cầu buộc bà A hoàn trả lại toàn bộ số tiền mà bà đã thanh toán cho ngân hàng.
Về thủ tục khởi kiện như sau:
Theo quy định tại khoản 1, Điều 190, Bộ luật Tố tụng dân sự, người khởi kiện gửi đơn khởi kiện kèm theo tài liệu, chứng cứ mà mình hiện có đến tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng các phương thức như: nộp trực tiếp, gửi theo đường dịch vụ bưu chính; gửi trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của tòa án.
H. Trâm (thực hiện)
