Bà Võ Thị Nhiều có nhu cầu tư vấn: Cháu trai tôi 17 tuổi trộm máy hát karaoke của ông A ở gần nhà và đem bán được 8 triệu đồng, lấy tiền chơi game hết. Sau đó, ông A phát hiện và gửi đơn tố giác với công an xã. Xin hỏi: Cháu trai tôi có bị xử phạt gì không và bị phạt ra sao? Tôi phải làm gì để giảm nhẹ cho cháu?
Thắc mắc của bà được luật sư Lê Vũ Hồng Huệ (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Khoản 1 Điều 15 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự an toàn xã hội; phòng chống tệ nạn xã hội; phòng và chữa cháy; phòng chống bạo lực gia đình như sau: phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau đây: trộm cắp tài sản; công nhiên chiếm đoạt tài sản của người khác…
Mặt khác, theo quy định tại Điều 173 Bộ luật Hình sự (BLHS) hiện hành: người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá từ 2 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm: a). Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm; b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại Điều 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175 và 290 của bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm…
Về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, theo khoản 1 Điều 12 BLHS, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
Trường hợp của bà Nhiều thắc mắc, bắt đầu từ đơn tố giác tội phạm của ông A tại công an xã, cơ quan chức năng sẽ tiến hành thu thập, xác minh thông tin. Trong trường hợp này sẽ có 2 hướng xử lý:
Hướng thứ nhất: trường hợp sau khi xác minh và thu thập thông tin từ đơn tố giác là không đúng sự thật hoặc không đủ điều kiện để truy cứu trách nhiệm hình sự, thì cơ quan thụ lý đơn tố giác sẽ trả đơn cho ông A, hoặc sẽ xử phạt hành chính đối với hành vi trộm cắp tài sản.
Hướng thứ hai: trường hợp sau khi xác minh và thu thập thông tin từ đơn tố giác xác định có sự việc xảy ra, công an xã sẽ chuyển đơn đến cơ quan cảnh sát điều tra (nơi có vụ trộm xảy ra). Cơ quan này sẽ thụ lý đơn tố giác và tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Tuy nhiên, trường hợp của cháu bà có bị khởi tố hay không còn tùy thuộc vào nhiều tình tiết khác.
Cháu bà 17 tuổi thực hiện hành vitrộm là đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Tài sản đã trộm được là máy hát karaoke của ông A giá trị tài sản phạm tội là 8 triệu đồng, mục đích chiếm đoạt tài sản là lấy tiền chơi game. Với các tình tiết như bà trình bày, thì cháu bà chỉ bị khởi tố hình sự khi đã có vi phạm vào các điểm quy định tại khoản 1 Điều 173 BLHS như: đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm; đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại Điều 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175 và 290 của bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm…
Tuy nhiên, bà không nên quá lo lắng vì pháp luật có quy định những nguyên tắc xử lý có lợi đối với người chưa đủ 18 tuổi phạm tội, được quy định tại Điều 91 BLHS. Do vậy, trường hợp của cháu bà sẽ được cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết theo quy định. Bà liên hệ cơ quan đang thụ lý giải quyết để được hướng dẫn thực hiện quyền và nghĩa vụ của cháu bà.
H. Trâm (thực hiện)
