Bà Nguyễn Thị Thúy (Châu Thành) có nhu cầu tư vấn: Tôi và anh Q. kết hôn năm 2010. Cuối tháng 10-2016, chúng tôi ly hôn và được tòa án ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn. Theo quyết định của tòa, tôi là người nuôi con (3 tuổi), anh Q. có trách nhiệm cấp dưỡng cho con 2 triệu đồng/tháng, qua cơ quan thi hành án (THA) dân sự huyện.
Anh Q. cấp dưỡng cho con được 4 tháng thì không thực hiện nữa. Tôi đã nhiều lần gặp anh yêu cầu cấp dưỡng nhưng anh vẫn bỏ mặc. Tôi có làm đơn yêu cầu cơ quan THA dân sự giải quyết. Sau đó, cơ quan này có thông báo trả lời là anh Q. chưa có điều kiện THA. Anh Q. là thợ sửa chữa máy nổ, điều kiện kinh tế ổn định.
Xin hỏi, việc không chấp hành cấp dưỡng nuôi con của anh Q. có bị xử lý gì không; tôi đang gặp khó khăn về kinh tế, tôi phải làm sao?
Thắc mắc của bà được luật sư Phạm Thị Kim Tuyến (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Trường hợp của bà, Tòa án đã quyết định anh Q. (chồng cũ của bà) có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con, nhưng anh không thực hiện. Anh Q. đã vi phạm pháp luật về thi hành bản án, quyết định của Tòa án.
Cơ quan THA có thông báo trả lời là anh Q. chưa có điều kiện THA, có thể là do tại thời điểm cơ quan THA xác minh, anh Q. thuộc trường hợp người phải THA nhưng chưa có điều kiện thi hành. Do vậy, việc THA bị hoãn theo quy định tại Điểm b, Khoản 1, Điều 48 Luật THA dân sự (sửa đổi 2014).
Dù vậy, cơ quan THA sẽ phải tiếp tục xác minh điều kiện THA ít nhất 6 tháng một lần. Nếu sau 2 lần xác minh mà người phải THA vẫn chưa có điều kiện THA thì cơ quan này sẽ thông báo bằng văn bản cho bà về kết quả xác minh. Khi có thông tin mới về điều kiện THA, cơ quan THA sẽ xác minh lại để tiến hành THA theo quy định tại Khoản 2, Điều 44 Luật THA dân sự (sửa đổi 2014).
Ngược lại, nếu anh Q. không kê khai hoặc bị phát hiện việc kê khai không trung thực về tài sản, thu nhập, điều kiện THA thì có thể bị xử phạt theo quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 52 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP của Chính phủ: “Phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng đối với hành vi không thực hiện công việc phải làm, không chấm dứt thực hiện công việc không được làm theo bản án, quyết định”.
Căn cứ quy định trên, anh Q. không thực hiện việc cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn theo quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật thì có thể bị phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng.
Đồng thời, nếu có đủ cơ sở kết luận anh Q. có khả năng tài chính để thực hiện việc cấp dưỡng cho con theo quy định của pháp luật, nhưng cố ý từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng của mình, làm cho người con lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này, mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp phạm tội “Không chấp hành án” thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng” theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Trường hợp bị khởi tố, truy tố, xét xử về “Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng” thì anh Q. có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
H.Đức (thực hiện)
