Bà L.T.N có nhu cầu tư vấn: Bà A làm chủ hụi và bà thiếu tiền tôi cùng nhiều người khác. Vụ việc đã được tòa án thụ lý giải quyết. Gần đây, bà A chuyển quyền sử dụng đất và xe máy đắt tiền cho con trai bà đứng tên với ý định trốn tránh trách nhiệm trả nợ. Xin hỏi: Tôi có thể yêu cầu tòa án áp dụng biện pháp ngăn chặn việc bà A chuyển quyền sử dụng đất và xe được không, thủ tục ra sao?
Thắc mắc của bà được luật sư Phạm Thị Kim Tuyến (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Khoản 1, khoản 2, Điều 111 Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) năm 2015 quy định về quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp (BPKC) tạm thời như sau:
1. Trong quá trình giải quyết vụ án, đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện vụ án quy định tại Điều 187 của Bộ luật này có quyền yêu cầu tòa án đang giải quyết vụ án đó áp dụng một hoặc nhiều BPKC tạm thời quy định tại Điều 114 của Bộ luật này để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, thu thập chứng cứ, bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng hiện có tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được, đảm bảo cho việc giải quyết vụ án hoặc việc thi hành án.
2. Trong trường hợp do tình thế khẩn cấp, cần phải bảo vệ ngay chứng cứ, ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu tòa án có thẩm quyền ra quyết định áp dụng BPKC tạm thời quy định tại Điều 114 của Bộ luật này đồng thời với việc nộp đơn khởi kiện cho tòa án đó.
Trường hợp của bà, nếu có căn cứ chứng minh trong thời gian tòa án thụ lý giải quyết vụ án, bà A có ý định chuyển dịch quyền sử dụng đất, bán xe máy là động sản có giá trị, nhằm tẩu tán tài sản, trốn tránh nghĩa vụ trả nợ hụi, thì bà và người có quyền, lợi ích hợp pháp liên quan có thể làm đơn yêu cầu tòa án áp dụng BPKC tạm thời theo quy định tại khoản 11 Điều 114 BLTTDS 2015.
Theo quy định tại Điều 133 BLTTDS, người yêu cầu áp dụng BPKC tạm thời với tư cách là đương sự phải làm đơn, gửi cho tòa án có thẩm quyền (tòa án thụ lý đơn khởi kiện của bà). Trong đơn, phải nêu rõ ngày, tháng, năm viết đơn; tên, địa chỉ của người có yêu cầu áp dụng BPKC; tên, địa chỉ của người bị yêu cầu áp dụng BPKC; tóm tắt nội dung tranh chấp hoặc hành vi xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự; lý do cần phải áp dụng BPKC tạm thời; các BPKC tạm thời cần được áp dụng và các yêu cầu cụ thể.
Người yêu cầu áp dụng BPKC phải đưa ra chứng cứ chứng minh cho việc yêu cầu áp dụng BPKC là cần thiết và hợp pháp. Cụ thể, trường hợp của bà, phải có chứng cứ chứng minh yêu cầu của bà có liên quan trực tiếp đến vụ kiện đang được Tòa án giải quyết và cần phải giải quyết ngay; các chứng cứ về việc bà A tẩu tán, chuyển dịch tài sản (ghi âm, ghi hình hoặc có người làm chứng về hành vi tẩu tán tài sản để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ của bà A).
Thẩm phán thụ lý giải quyết vụ án sẽ xem xét đơn yêu cầu của bà, nếu có căn cứ bảo đảm đúng quy định, thì trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn, thẩm phán sẽ ban hành quyết định áp dụng BPKC tạm thời. Nếu không chấp nhận yêu cầu áp dụng BPKC tạm thời, thì thẩm phán có thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho bà biết.
Theo quy định pháp luật, bà và những người liên quan có đơn yêu cầu tòa án áp dụng BPKC tạm thời thì sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật cho yêu cầu của mình, nếu yêu cầu không đúng mà gây thiệt hại cho bà A hoặc người thứ ba thì phải bồi thường.
H. Trâm (thực hiện)
